Eκπαίδευση.

Παίρνοντας ως δεδομένο ότι θα θέλαμε να μοιραστούμε την ζωή μας ευχάριστα και αρμονικά με τον σκύλο μας και όχι να ζούμε μια ζωή εφιαλτική, μέσα στο άγχος και την πίεση που θα μας δημιουργεί ένα κακομαθημένο σκυλί, τότε πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι «Όλα τα σκυλιά, καθώς και οι ιδιοκτήτες τους, χρειάζονται εκπαίδευση».

Η εκπαίδευση αποτελεί το συμαντικότερο μέσο ανατροφής του σκύλου που επηρεάζει την συμπεριφορά και την ιδιοσυγκρασία του.

Οι ιδιοκτήτες οφείλουν να καταλαβαίνουν, να «διαβάζουν» και να ερμηνεύουν τη συμπεριφορά του σκύλου τους, και να επικοινωνούν μαζί του. Η επιτυχία της εκπαίδευσης εξαρτάται, κατά τον μέγιστο βαθμό, από την εμπειρία του ιδιοκτήτη γι’αυτό και ο καλός εκπαιδευτής σκύλων οφείλει να είναι πρώτα καλός εκπαιδευτής ιδιοκτητών σκύλων!

Γιατί εκπαιδεύουμε τον σκύλο μας
1. Εκπαιδεύουμε το σκύλο γιατί θέλουμε να τον κάνουμε να ζήσει μαζί μας, με τον τρόπο ζωής μας και τις συνήθειες μας. Δεν θέλουμε εμείς να ζήσουμε με τους τρόπους και τις συνήθειες του.
2. Για να ζει ελεύθερος και αυτή του την ελευθερία να την απολαμβάνει με ασφάλεια.
3. Για να συμμετέχει άνετα στην καθημερινή μας ζωή σαν μέλος της οικογένειας μας ή της παρέας μας. Να μπορεί να συμμετέχει στις βόλτες μας, στις εκδρομές μας.
4. Γιατί η εκπαίδευση του προσφέρει την σωματική και πνευματική άσκηση που έχει ανάγκη.
5. Για να μπορεί να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τους ανθρώπους που το περιβάλλουν.
6. Για να εκπαιδευτούμε. Η έλλειψη εμπειρίας και γνώσεων από πλευράς μας μπορεί ακόμη κι αν έχουμε τις καλύτερες προθέσεις, να δημιουργήσει προβλήματα ή να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα.
7. Για να προλάβουμε τα προβλήματα που σίγουρα θα προκύψουν χωρίς να περιμένουμε πρώτα να προκύψουν. «το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν»
8. Γιατί η ζωή με ένα κακομαθημένο σκυλί μπορεί να γίνει ο χειρότερος μας εφιάλτης!

Η ιεραρχία στην αγέλη

Υπάρχουν δύο διαφορετικές θέσεις για την καταγωγή του σκύλου. Η μία άποψη είναι ότι προέρχεται από τον λύκο, η δεύτερη από το τσακάλι. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, όλοι καταλήγουν ότι τα σκυλιά είναι ζώα αγελαία. Βασική συνθήκη με βάση την οποία λειτουργούν όλα τα αγελαία ζώα, είναι η ιεραρχία μέσα στην αγέλη. Στην αγέλη – οικογένεια του σκύλου, δεν υπάρχει ισότητα. Όλα τα μέλη της οικογένειας έχουν κάποιον ρόλο, κάποια θέση. Σε κάθε αγέλη ο αρχηγός είναι αυτός που καθοδηγεί και προστατεύει την αγέλη. Αλλά και κάθε άλλο μέλος της αγέλης έχει μία συγκεκριμένη ιεραρχική θέση (δεύτερος, τρίτος, κπλ).

Όλη η συμπεριφορά του σκύλου απορρέει από τη λανθασμένη άποψη που έχει για τη θέση και το ρόλο του στην ανθρώπινη αγέλη. Αν εμείς του παραχωρήσουμε άθελα μας τη θέση του αρχηγού, τότε η απόφαση πώς θα συμπεριφερθεί, πότε και ποιόν θα δαγκώσει είναι αποκλειστικά δική του! Κανένας σκύλος δεν κάνει τίποτα παραπάνω από ότι του επιτρέπει το αφεντικό του να κάνει. Αν λοιπόν εξασφαλίσουμε εμείς τα προνόμια του αρχηγού, αποκτούμε αυτομάτως το δικαίωμα να ηγούμαστε, να αποφασίζουμε και να δίνουμε εντολές : Ο σκύλος περιμένει την καθοδήγηση μας!
Μέσα από την εκπαίδευση ο σκύλος σας θα σας αποδεχτεί σ’ αυτόν τον ρόλο του αρχηγού. Μ’ αυτή τη βάση χτίζεται ένα οικοδόμημα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού μεταξύ ανθρώπου και σκύλου.

Ένας σκύλος είναι αφεντικό, όταν:

1. Έχει ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους χώρους του σπιτιού.
2. Κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο με εσάς.
3. Ανεβαίνει στο κρεβάτι ή στον καναπέ.
4. Κάθε φορά που διασχίζετε τις εισόδους των δωματίων, βρίσκεται εκεί και περνάει πρώτος.
5. Τα παιχνίδια του βρίσκονται συνεχώς στη διάθεση του.
6. Είναι ξαπλωμένος και –ενώ θέλετε να περάσετε από εκεί που βρίσκεται- δεν μετακινείται.
7. Του δίνετε το φαγητό του πριν φάτε εσείς.
8. Το φαγητό του είναι στη διάθεση του εώς ότου αποφασίσει να το φάει
9. Όταν είστε απασχολημένοι στο τηλέφωνο, στην τηλεόραση, ή με φίλους, επιμένει διαρκώς να σας τραβήξει την προσοχή.
10. Όταν βγαίνετε βόλτα τραβάει το λουρί του.
11. Αν βρεθείτε σε καινούριο χώρο και τον λύσετε, απομακρύνεται.
12. Όταν έχετε επισκέψεις η συμπεριφορά του σας φέρνει σε δύσκολη θέση.
13. Ο τρόπος που σας υποδέχεται όταν έρχεστε απ’ έξω είναι ο ίδιος για όλα το μέλη της οικογένειας σας.



Ένας σκύλος παύει να είναι αφεντικό, όταν:

1. Υπάρχει τουλάχιστον ένας χώρος στο σπίτι όπου δεν έχει ποτέ πρόσβαση.
2. Έχει τον δικό του χώρο για να κοιμάται και ο χώρος αυτός βρίσκεται έξω από το δωμάτιο σας.
3. Δεν του επιτρέπετε να ανεβαίνει στο κρεβάτι ή στον καναπέ.
4. Κάθε φορά που διασχίζετε τις εισόδους των δωματίων, εάν ο σκύλος προηγείται, γυρίστε και πηγαίνετε προς την άλλη κατεύθυνση.
5. Τα παιχνίδια του βρίσκονται στη διάθεση του μόνο όταν εσείς επιθυμείτε να του τα δώσετε.
6. Τρώει πάντα μόνο όταν εσείς έχετε τελειώσει το φαγητό σας. Στα αγελαία ζώα, πρώτα τρώει ο αρχηγός της αγέλης και μετά οι υπόλοιποι. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό για την ιεραρχία, πρώτα να τρώτε εσείς και μετά από σας ο σκύλος. Το να του βάζετε να φάει την ίδια στιγμή που τρώτε κι εσείς, όπως βέβαια και το να τον ταΐζετε από το φαγητό σας με την δικαιολογία «μα κοίτα πως με κοιτάει το καϊμένο», είτε «ένα κομματάκι μόνο, τι θα αλλάξει με ένα κομματάκι;» αποτελεί τραγικό λάθος: Ο σκύλος χάνει τον σεβασμό του προς εμάς και γίνεται πάλι αρχηγός!
7. Δέκα λεπτά μετά από όταν του βάλατε να φάει, μαζεύετε το πιάτο του, είτε έχει τελειώσει, είτε όχι.
8. Έχει ολοκληρώσει την Βασική Εκπαίδευση.

Αν αντιμετωπίσουμε τα παραπάνω αποκλειστικά με ανθρώπινα, συναισθηματικά κριτήρια και τα τηρήσουμε επιλεκτικά και όχι απόλυτα, θα δημιουργήσουμε σύγχυση στο σκύλο μας.

Μην γνωρίζοντας ξεκάθαρα την θέση του στην ιεραρχία, εκτός από την ανυπακοή θα χαθεί και η εμπιστοσύνη του απέναντι μας ενώ θα δημιουργηθούν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

Η έλλειψη αρχηγού προκαλεί στρες και σύγχυση στο σκύλο. Αντιθέτως όταν υπάρχει ιεραρχία σε μια οικογένεια, επικρατεί μια ομαλή και ισορροπημένη κατάσταση – ο σκύλος συμβιώνει σε απόλυτη αρμονία με τους ανθρώπους και αποδέχεται ευχάριστα τον ρόλο του που τον απαλλάσσει από την ευθύνη του αρχηγού και από την σύγχυση που δημιουργείται κάθε φορά που θα πρέπει ο ίδιος να πάρει μια απόφαση.

Προσοχή: Αρχηγός της αγέλης δεν συμαίνει ότι καταπιέζουμε τον σκύλο μας με επιτακτικές εντολές, αλλά δημιουργούμε μια αρμονία μια σταθερότητα, μια ισορροπία.

Περί τιμωρίας και επιβράβευσης

Η κοινωνία μας έχει επιβάλει την τιμωρία σαν το βασικό μέσο επίλυσης κακών συμπεριφορών (βλπ. σχολείο: δάσκαλος και μαθητής, εργασία: αφεντικό και υφιστάμενος, πολιτεία: αστυνομία και παραβάτης).

Έτσι έχουμε εθιστεί να αναζητούμε και να επικεντρωνόμαστε στο κακό και όχι στο καλό. Η καλή συμπεριφορά περνάει απαρατήρητη ή την θεωρούμε δεδομένη με αποτέλεσμα να μην την επιβραβεύουμε, ενώ η κακή συμπεριφορά μας κάνει να δυσανασχετούμε ενώ παράλληλα μας δίνει την ευκαιρία να κατηγορήσουμε και να τιμωρήσουμε.

Αυτή μας η αντίδραση όπως είναι φυσικό περνάει και στην σχέση μας με τον σκύλο μας. Συγκεκριμένα, τύνουμε να αγνοούμε τις πολλές καλές του συμπεριφορές, τις θεωρούμε δεδομένες, και εστιάζουμε στα λίγα του λάθη, αναζητώντας ευκαιρία για να τον τιμωρήσουμε.

Όπως είναι φυσικό, το σκυλί συνδυάζει την όποια τιμωρία με τον τιμωρό. Όσο μεγαλύτερη χρήση τιμωρίας κάνετε, τόσο πιο πολύ απομακρύνεστε από το σκυλί σας και χαλάτε την μεταξύ σας σχέση. Αντιθέτως, αν χρησιμοποιείτε συχνότερα την επιβράβευση, δυναμώνετε την αγάπη και την αφοσίωση του σκύλου σε εσάς. Άλλωστε στην πραγματικότητα αυτό που θέλουμε από τον σκύλο μας είναι να νοιώθει ασφάλεια και όχι απειλή κοντά μας.

Τα σκυλιά ανέχονται την τιμωρία μέχρι κάποιο σημείο. Μετά από αυτό το σημείο υπάρχει κίνδυνος επιθετικότητας.

Η τιμωρία κάνει το σκυλί να χάσει το ενδιαφέρον του για την εκπαίδευση οπότε γίνεται πιο κουραστική, πιο χρονοβόρα, πιο αναποτελεσματική.
Τέλος, με την τιμωρία ο σκύλος δεν μαθαίνει τι πρέπει να κάνει την επόμενη φορά που θα του ζητηθεί κάτι κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, παρά μαθαίνει να φοβάται αυτές τις συνθήκες! Έτσι, αντι να μάθει τι δεν πρέπει να κάνει πάντα, μαθαίνει τι δεν πρέπει να κάνει όταν δεν είστε εσείς μπροστά. Αυτό σημαίνει ότι όταν δεν τον κοιτάζεται, όταν είστε απασχολημένος με κάτι άλλο, όταν λείπετε από το σπίτι, ο σκύλος είναι ελεύθερος να κάνει ότι ζημιά θέλει. Και προσέξτε, αυτό δεν γίνεται από την εκδικητικότητα του όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά εξαιτίας και μόνο από την κακή εκπαίδευση του.

Το μυστικό λοιπόν για να κάνουμε την εκπαίδευση διασκέδαση, είναι να μάθουμε να χρησιμοποιούμε «εκπαιδευτικά δολώματα».Τέτοια δολώματα μπορεί να έχουν:

1. Την μορφή φαγητού (μια λιχουδιά, ένας μεζές).
2. Την μορφή αντικειμένου (ένα ευχάριστο παιχνίδι).
3. Την μορφή αγγίγματος (ένα μικρό σε διάρκεια χάδι).
4. Την μορφή επαίνου (ένα «μπράβο» ή ένα «Goooood boy»)

Η χρήση του δολώματος πρέπει να είναι και ανάλογη της επιθυμητής συμπεριφοράς του σκύλου. Η μυρωδιά π.χ. μιας λιχουδιάς μπορεί να οδηγήσει το σκυλί στην θέση ή και την στάση που επιθυμείτε.

Ο σκύλος ανταποκρίνεται πολύ θετικά στην επιβράβευση.

Η επιβράβευση μπορεί να έχει, είτε την μορφή φαγητού (κάποιος μεζές), είτε την μορφή αγγίγματος, είτε τέλος την μορφή επαίνου (ένα «μπράβο»). Και στις τρεις περιπτώσεις, όταν γίνεται κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης του σκύλου, η επιβράβευση πρέπει να είναι ζεστή, αληθινή και σύντομη ενώ πολύ σημαντικό είναι να γίνεται, όπως και η τιμωρία, ακριβώς την στιγμή που θα έχει γίνει η επιθυμητή συμπεριφορά.

Η τιμωρία, αλλά και η επιβράβευση, απευαισθητοποιούν (απευαισθητοποίηση = desensitization) το σκυλί αναπτύσσοντας του ανοχές – συνηθίζει την συγκεκριμένη τιμωρία ή επιβράβευση, κάνοντας έτσι την πράξη λιγότερο αποτελεσματική. Στην περίπτωση της τιμωρίας, για να έχουμε αποτέλεσμα γινόμαστε πιο αυστηροί. Στην περίπτωση της επιβράβευσης αν δεν υπάρχει μέτρο στην ποσότητα και ποικιλία της ανταμοιβής το σκυλί χάνει το ενδιαφέρον του. Θέλει λοιπόν μεγάλη προσοχή στην χρήση και των δύο μεθόδων.

Από κάποιο σημείο κι έπειτα και εφόσον η εκπαίδευση έχει γίνει σωστά και μελετημένα, η χρήση της επιβράβευσης γίνεται περιττή. Κίνητρο πλέον για το σκυλί γίνεται απλώς η ικανοποίηση των επιθυμιών του ιδιοκτήτη και ανταμοιβή γίνεται η συντροφιά του!

Βασικές αρχές της εκπαίδευσης

1. Είμαστε οι «αρχηγοί» στην αγέλη. Το μόνο που απομένει είναι να του διδάξουμε το νόημα των λέξεων κάθε εντολής και να φροντίσουμε να βρίσκει ευχαρίστηση στην εκτέλεση τους.

2. Στενή επαφή δάσκαλου και μαθητή.

Ο εκπαιδευτής πρέπει να δώσει στο σκυλί να καταλάβει τι θέλει από αυτό και να το πείσει ότι πρέπει να υπακούσει, χωρίς όμως να το πιέσει υπερβολικά. Η εκπαίδευση πρέπει να είναι διασκέδαση και για τον σκύλο αλλά και για τον εκπαιδευτή. Κάντε τα μαθήματα ευχάριστη εμπειρία, δίνοντας στον σκύλο χρόνο για παιχνίδι ανάμεσα τους. Κρατήστε το πρώτο μάθημα σύντομο σε διάρκεια και ανταμείψτε το κουτάβι με πολλά χάδια στο τέλος. Σταδιακά αυξήστε την διάρκεια και το βαθμό δυσκολίας των μαθημάτων. Μόνο όταν το σκυλί εκτελεί με ευχέρεια το ένα επίπεδο, προχωράμε στο επόμενο.
Όταν το σκυλί νοιώθει ότι το αγαπούν, ανταποκρίνεται με προθυμία και ζήλο στην εκπαίδευση.

3. Ο Νόμος του Αιτίου και του Αποτελέσματος.

‘Έπαινος και ανταμοιβή της καλής συμπεριφοράς του σκύλου. Αν το σκυλί κάνει κάτι και σαν αποτέλεσμα εισπράξει μια ανταμοιβή από αυτό (ένα χάδι, ένα «μπράβο») θα συσχετίσει αυτή την πράξη με την ευχαρίστηση και θα θέλει να την επαναλάβει. Η ίδια αρχή ισχύει και αντίστροφα.
Η εσφαλμένη ή ανεπιθύμητη συμπεριφορά του σκύλου πρέπει απλά να αντιμετωπίζεται με την έλλειψη ανταμοιβής, όχι με τιμωρία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν διορθώνουμε τον σκύλο. Δεν χρειάζεται να είστε σκληροί όταν διορθώνετε τον «μαθητή». Όταν είναι απαραίτητη κάποια διόρθωση, τα περισσότερα σκυλιά ανταποκρίνονται σε μια αυστηρή λεκτική επίπληξη ή και στο απότομο τράβηγμα του λουριού όταν το σκυλί κάνει ή ετοιμάζεται να κάνει κάτι που δεν πρέπει.

4. Η διόρθωση και η επιβράβευση πρέπει να γίνονται άμεσα.

Ποτέ μην επιπλήττετε το σκύλο σας όταν έχει κάνει κάποιο σφάλμα αν δεν τον δείτε την ίδια στιγμή. Ο σκύλος δεν έχει αίσθηση του βάθους του χρόνου – βιώνει δηλαδή την κάθε πραγματικότητα σε ένα συνεχές παρόν. Άρα δεν έχει την ικανότητα να συνδυάσει αίτιο και αποτέλεσμα αν δεν διαδέχεται αμέσως το ένα το άλλο. Αυτό είναι μια αρχή που δεν πρέπει να ξεχνάμε σε περιπτώσεις τιμωρίας.

5. Συνέπεια.

Το σκυλί δεν αναγνωρίζει έννοιες, φράσεις, ή λέξεις, παρά μόνο τον ήχο που βγάζουν. Έτσι, για παράδειγμα, για να ζητήσουμε από το σκυλί να καθίσει, δεν έχει σημασία αν η λέξη που θα χρησιμοποιήσουμε είναι το «κάτσε» - μπορούμε να του πούμε «χόρεψε», «ταν ταν», «τιμ ταμ», κ.ο.κ. Αρκεί κάθε φορά, η λέξη που θα χρησιμοποιούμε αλλά και ο τόνος της φωνής μας να είναι ο ίδιος.
Ο τρόπος που θα εκτελείται αυτή η εντολή, θα πρέπει επίσης να είναι πάντα σταθερός. Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να είμαστε αυστηροί. Θεωρείτε ως επιτυχία, μόνο η πιστή εκτέλεση της εντολής, πάντα εφαρμοσμένη με τον ίδιο τρόπο. Εάν εμείς είμαστε χαλαροί και δεν είμαστε συνεπείς στο τι ζητάμε, τότε το σκυλί παθαίνει σύγχυση και αδυνατεί να κάνει τους απαραίτητους συνειρμούς ώστε να κατανοήσει την επιθυμία μας.

6. Ανεξάρτητα με τους στόχους της εκπαίδευσης (βασική υπακοή, φύλαξη, κ.α.) οφείλουμε να αναδείξουμε τα φυσικά ταλέντα του σκύλου και να εκμεταλλευτούμε τις φυσικές του τάσεις. Ένα boxer για παράδειγμα, που είναι από τη φύση του παιχνιδιάρικο και ζωηρό, δεν προσπαθούμε να το κάνουμε «πρόβατο», ούτε θα εκπαιδεύσουμε ένα κυνηγόσκυλο για φύλαξη.

7. Το σκυλί είναι αναπόφευκτο να κάνει κάποια λάθη. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει «τέλειος» σκύλος, όπως δεν υπάρχει και «τέλειος» ιδιοκτήτης.

Συνοψίζοντας όλη η εκπαίδευση στηρίζεται σε δύο κυρίως σημεία :

Α. Είστε ο Αρχηγός της αγέλης.
Β. Οτιδήποτε μαθαίνει ο σκύλος σας πρέπει να συνδιάζεται ευχάριστα μέσα στο μυαλό του ώστε να θέλει να το επαναλάβει.


Προεκπαίδευση

Τα πρώτα βιώματα του κουταβιού, χαράσσονται βαθιά μέσα του και διαμορφώνουν τον μετέπειτα χαρακτήρα του. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να διαθέσουμε πολύ χρόνο για να εισάγουμε σταδιακά τα χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να δώσουμε. Τα κουτάβια έχουν μικρά διαστήματα συγκέντρωσης της προσοχής και θα μάθουν συμπεριφορές όταν οι συνθήκες είναι σωστές και όταν κατανοήσουν τι είναι αυτό που προσπαθούμε να τους διδάξουμε.
Τα ζώα που ζουν ελεύθερα στη φύση μαθαίνουν να συνυπάρχουν και να συνεννοούνται μόνο με ζώα παρόμοιου είδους. Τα κατοικίδια ζώα όμως, οφείλουν να γνωρίσουν και να συνυπάρξουν με πολλά περισσότερα, με πρώτο βέβαια τον άνθρωπο. Η κοινωνικοποίηση στην ουσία ξεκινά για το κουτάβι από την μητέρα του στην ηλικία των 3 εβδομάδων. Στην περίοδο αυτή μαθαίνει τους κανόνες και τα όρια τα οποία πρέπει να σέβεται καθώς επίσης μαθαίνει παίζοντας με τα αδέρφια του να συμπεριφέρεται ανάλογα προς τους ομοίους του.

Stress και κοινωνικοποίηση του σκύλου

Από την στιγμή που γεννιέται ένα κουτάβι και για να μπορέσει να επιβιώσει λειτουργεί αρχικά βάση των ενστίκτων του. Κανείς δεν του έχει μάθει ότι όταν πεινάει πρέπει να φάει, όταν νυστάζει να κοιμηθεί, αν πέσει στην θάλασσα να κολυμπήσει, και αργότερα πως να ζευγαρώσει. Όλα αυτά που συμβαίνουν στη ζωή του σκύλου τα αντιμετωπίζει με το ένστικτο του. Με το πέρασμα του χρόνου, άλλο ένα εφόδιο προστίθεται στον τρόπο αντίδρασης του σκύλου: οι προηγούμενες εμπειρίες. Οι εμπειρίες έρχονται να βελτιώσουν και να εξελίξουν την κάθε ενέργεια του σκύλου. Ο συνδιασμός ενστίκτου και εμπειρίας θα τον οδηγούν σε κάθε του βήμα για την υπόλοιπη ζωή του. Είναι αυτά που τον προστατεύουν από κάθε «κακοτοπιά».

Ο τρόπος λειτουργίας τους είναι απλός:
Ερέθισμα -> Αντίληψη -> Επεξεργασία -> Απόφαση -> Εντολή -> Εκτέλεση.

Αυτή είναι η διαδρομή που ακολουθείται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος. Τι γίνετε όμως στην περίπτωση που σε κάποιο σημείο της διαδρομής από το ερέθισμα μέχρι την εκτέλεση, κάτι δυσκολεύει το σκυλί να λειτουργήσει; Όταν το ένστικτο του του υπαγορεύει κάτι που αδυνατεί να εκτελέσει; (πχ. Βλέπει τον κίνδυνο να πλησιάζει αλλά είναι δεμένος και δεν μπορεί να τρέξει μακρυά όπως ορίζει το ένστικτο του) ή όταν οι μέχρι τώρα εμπειρίες του δεν τον έχουν ξαναφέρει σε παρόμοια κατάσταση και δεν του δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να συνεχίσει; Τότε οδηγείται σε κατάσταση stress: ταραχή, πανικός, ψυχολογική πίεση. . .
Ο τρόπος για να αποφύγουμε τέτοιες καταστάσεις είναι όχι να απομακρύνουμε τον σκύλο μας και να τον απομονώσουμε προληπτικά, αλλά αντίθετα να τον συνηθίσουμε σταδιακά και με κάποιες ασκήσεις να του προσφέρουμε τις εμπειρίες που χρειάζεται για να αντιμετωπίζει αυτές τις καταστάσεις.

Από την ηλικία των 2 μηνών το κουτάβι πρέπει να ξεκινήσει συστηματική κοινωνικοποίηση, την εξοικείωση δηλαδή του σκύλου α) με πολλούς και διαφορετικούς τύπους ανθρώπων (μικρούς, μεγάλους, δυναμικούς, υπερκινητικούς, ντροπαλούς, ανάπηρους), β) με άλλα ζώα (κουτάβια, ενήλικα σκυλιά, άλλου φύλου, φιλικά, επιθετικά, γάτες) γ) με άλλο περιβάλλον (άλλα σπίτια, κτηνιατρεία, αυτοκίνητα, τρένα, εμπορικά κέντρα, εξοχή, βουνό, θάλασσα).

Πρέπει να βρούμε τι –τυχόν- το φοβίζει και να του μάθουμε να μην το φοβάται. Η συχνή και ελεγχόμενη επαφή με την πηγή της ανασφάλειας τους (άλλους σκύλους, αυτοκίνητα, θόρυβος πόλης, θόρυβος ηλεκτρικής σκούπας, κ.ά.) είναι ιδιαίτερα σημαντική για να ξεπεράσει ένας σκύλος τις φοβίες του, να μάθει να συναλλάσεται με άλλους ανθρώπους ή άλλα ζώα, να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ή οι σκύλοι είτε καλοί είτε κακοί. . Να μάθει να αναγνωρίζει τις προθέσεις των άλλων, πότε είναι φιλικοί και πότε απειλείται. Κατά την κοινωνικοποίηση αποκτά το κουτάβι αυτοπεποίθηση, και μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του και τον κηδεμόνα του.
Αν ασχοληθείτε έγκαιρα με την κοινωνικοποίηση του σκύλου θα εξασφαλίσετε την σωστή και ισορροπημένη ενηλικίωση.

Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε σε σκύλους που προορίζουμε για φύλαξη είναι να τους στερούμε αυτήν την κοινωνικοποίηση, γιατί πιστεύουμε ότι τα πολλά χάδια και τα παιχνίδια θα τους κάνουν καλόβουλους και μαλθακούς. Αυτό είναι εντελώς λανθασμένη άποψη: Ένα ακοινώνητο ζώο θα είναι πάντα απρόβλεπτο. Δεν ξέρει να συναγελάζεται, αισθάνεται πάντα ανασφάλεια κοντά σε άλλους και προσπαθεί να αμυνθεί αγριεύοντας, δείχνοντας δόντια ή και με επίθεση σε ότι το φοβίζει: άλλα ζώα, ξένους ανθρώπους αλλά και συχνά σε οικία του πρόσωπα. Ένα ζώο κοινωνικό, αντίθετα, αισθάνεται άνετα κοντά σε άλλους, έχει σιγουριά και αυτοπεποίθηση, και προσαρμόζεται εύκολα σε ποικιλίες καταστάσεων και τυχόν αλλαγές (νέο μέλος στην οικογένεια, αλλαγή τόπου κατοικίας, κ.α.).
Φροντίστε λοιπόν να του παρέχετε αυτά τα ερεθίσματα.

Μην κακομαθαίνετε το σκυλί λύνοντας του όλα του τα προβλήματα. Το σκυλί δεν μαθαίνει τίποτα παρά εξαρτάται μόνο από μας και τη βοήθεια μας. Δεν μαθαίνει πως να επεξεργάζεται καταστάσεις και να βρίσκει λύσεις ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του.

Παράλληλα, στο ίδιο διάστημα, θα πρέπει να κάνουμε στο κουτάβι μας την πρωταρχική του εκπαίδευση υπακοής. Η αγωγή του σκύλου μπορεί να ξεκινήσει μετά τους δυο πρώτους μήνες της ζωής του. Από αυτή τη στιγμή μπορούν πλέον να αρχίσουν οι απαιτήσεις σας. Πρέπει να του μάθουμε με συνέπεια τι επιτρέπουμε και τι όχι. Θα φροντίσουμε λοιπόν για μια σταθερή συμπεριφορά απέναντί του και κοινή από όλη την οικογένεια . Τα κουτάβια μαθαίνουν πολύ γρήγορα. Από εσάς μόνο εξαρτάται το πόσο εύκολα θα μάθει τρόπους επιθυμητής συμπεριφοράς. Όσο το καθυστερείτε τόσο πιο πολλά θα πρέπει αργότερα να του ξε-μάθετε!
Βάλτε λοιπόν τους κανόνες και τα όρια στο κουτάβι σας και προσπαθήστε να μην αποκτήσει κακές συνήθειες γιατί δύσκολα διορθώνονται και πολλές φορές γίνονται μόνιμες και ενοχλητικές για σας και την οικογένειά σας.

Η τυπική εκπαίδευση υπακοής του κουταβιού μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 6 μηνών. Να θυμάστε ότι ο σκύλος μας είναι ότι εμείς του επιτρέπουμε να είναι. Η συμπεριφορά του αντανακλά την αγωγή που εμείς του δώσαμε. Μοιραστείτε λοιπόν όσες περισσότερες στιγμές μπορείτε μαζί του και φροντίστε υπεύθυνα για την ανατροφή του.
Για κάποιο χρονικό διάστημα μέσα στην μέρα (πχ. μισή ώρα) φερθείτε σαν να μην υπάρχει το κουτάβι. Ότι κι αν κάνει, όσο κι αν επιχειρήσει να τραβήξει την προσοχή σας, εσείς να επιμείνετε. Αυτό δείχνει ότι εσείς επιλέγετε το πότε θα ασχοληθείτε μαζί του.

Τι μπορεί να μάθει το κουτάβι από 2 έως 6 μηνών:

Να ακούει το όνομα του.
Μαθαίνει το κολάρο και το λουρί.
Πρώτα μαθήματα για την φόλα.

Από «εντολές» στην προεκπαίδευση του μαθαίνουμε την βασικότερη εντολή, το «μη».
Παράλληλα μαθαίνει στην ανταμοιβή: ένα χάδι, μία καλή λέξη, μια λιχουδιά.

Υπάρχουν μερικές προϋποθέσεις που αν τις τηρήσετε με το που θα έρθει το κουτάβι στο σπίτι θα διευκολύνετε και την δική σας αλλά και την δική του μετέπειτα ζωή.