Γίνε εθελοντής αιμοδότης.

Ψήσε και το 4ποδο σου να γίνει. Την πρώτη φορά, τα έχασα… «Μπορείς να δώσεις αίμα για το σκύλο μου;». Ήταν οι πρώτες λέξεις, που άκουσα μόλις απάντησα το τηλέφωνο. «Να έρθω…», απάντησα διστακτικά.«Γρήγορα! Πάρε έναν από τους μεγαλόσωμους σκύλους και έλα στην κλινική», μου είπε ο συνομιλητής μου, πριν προλάβω να ξεφτιλιστώ, ρωτώντας: «Μπορώ να δώσω εγώ αίμα για το σκύλο σου;». Βλέπετε δε μου είχε ξανασυμβεί και αγνοούσα πλήρως το γεγονός ότι ένας σκύλος μπορεί να σώσει έναν άλλο σκύλο, και μια γάτα να σώσει μια άλλη γάτα, δίνοντας αίμα. Όπως ακριβώς δηλαδή συμβαίνει και με τους ανθρώπους.

Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τη νύχτα εκείνη, παρόλα αυτά ακόμη δεν έχουν αλλάξει πολλά. Δυστυχώς, οι φιλόζωοι που γνωρίζουν ότι ο σκύλος τους μπορεί να γίνει αιμοδότης είναι λίγοι. Κι ακόμη λιγότεροι, εκείνοι που γνωρίζουν πως υπάρχει στη χώρα μας Τράπεζα αίματος για σκύλους και γάτες. Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους, που η Τράπεζα αίματος για κατοικίδια της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης είναι σχεδόν άδειες από το 2003, που πρωτολειτούργησαν. «Όπως κάνουν με τους εαυτούς τους, έτσι ακριβώς κάνουν και με τους σκύλους και τις γάτες τους», επισημαίνει με απογοήτευση , ο Αλέξανδρος Κουτίνας, Διευθυντής της Κλινικής των Ζώων Συντροφιάς και καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, που μετρά 35 χρόνια καριέρας.

«Αν ένα 5% των ιδιοκτητών σκύλων έδιναν μία φορά το χρόνο αίμα, θα μπορούσαμε να καλύψουμε τις ανάγκες της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλίας. Θα είχαμε καταφέρει να σώσουμε πολλά ζώα, που πέθαναν, επειδή δε βρέθηκε έγκαιρα δωρητής», μας εξηγεί.

Δυστυχώς, λέει, «δε στάθηκαν αρκετά ικανά να προσελκύσουν αιμοδότες ούτε τα κίνητρα που δίδονται». Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, μιλάμε για δωρεάν εμβόλια, για δωρεάν αιματολογικές, βιοχημικές και ουρολογικές εξετάσεις –όσοι τις κάνετε συχνά, καταλαβαίνετε πως πρόκειται για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό- προκειμένου να διαπιστωθεί, αν ο σκύλος είναι κατάλληλος και υγιής για να γίνει αιμοδότης, μα πάνω από όλα για το γεγονός ότι οι σκύλοι και γάτες αιμοδότες δικαιούνται να λάβουν αίμα σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος. «Όπως καταλαβαίνετε, αυτό δε σημαίνει ότι αν έρθει ένας άλλος σκύλος ή μια γάτα που δεν είναι αιμοδότες, δε θα τους βοηθήσουμε. Είναι πολύ σημαντικό να είναι γεμάτη η Τράπεζα αίματός μας λόγω των βαριών περιστατικών που δεχόμαστε. Έτσι, θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε και τους ιδιώτες κτηνιάτρους δίνοντας τους αίμα. Δυστυχώς όμως, αυτό δε συμβαίνει. Το αίμα διατηρείται περίπου ένα μήνα. Όταν περάσει αυτό το χρονικό διάστημα, παίρνουμε το πλάσμα, το καταψύχουμε και το διατηρούμε για 6 μή- νες», τονίζει ο κ. Κουτίνας.

«Όσες ζωές σώζουμε, τις σώζουμε χάρη στους σκύλους και στις γάτες, που έχουμε «υιοθετήσει» σαν κτηνιατρική σχολή, επίσης τα κατοικίδια των φοιτητών και ελάχιστους εθελοντές. Όλα στηρίζονται στην προσπάθεια και στο φιλότιμό μας», επισημαίνει. Στη χώρα μας το μεγάλο βήμα, βλέπετε, έγινε πριν από πέντε χρόνια. Όμως ελάχιστοι -κατά πως φαίνεται- είναι εκείνοι που το εκτίμησαν.

Τι γίνεται στην Αγγλία;

Στη Μεγάλη Βρετανία οι κτηνίατροι, θεωρώντας το επιβεβλημένο, ξεκίνησαν να δημιουργούν μία Εθνική Τράπεζα Αίματος, με την ευκαιρία που τους δόθηκε από την αλλαγή του νόμου το 2005. Βέβαια, στην περίπτωση της PBB Uk (Pet Blood Bank Uk) το αίμα αποστέλλεται σε όποια πόλη χρειαστεί, αφού βρίσκεται αποθηκευμένο σε 27 κλινικές, που στεγάζονται σε διάφορες πόλεις της χώρας και είναι ανοιχτές 24 ώρες το 24ωρο. Έτσι, οι Κτηνίατροι Έκτακτης Ανάγκης και Εντατικής Θεραπείας μπορούν να έχουν πρόσβαση, όποτε χρειαστεί.

Ανάγκη για ευαισθητοποίηση

Στη χώρα μας, δυστυχώς ακόμα, αν προκύψει κάποιο ατύχημα, θα πρέπει να ψάξεις να βρεις αιμοδότη μεταξύ φίλων και γνωστών. Σίγουρα ορισμένοι από εσάς έχετε δει στα κτηνιατρεία τη σχετική «αγγελία» με τον τίτλο: «Ζητούνται αιμοδότες». Πρόκειται ουσιαστικά για τη δημιουργία μιας λίστας αιμοδοτών, που καλούνται, όποτε χρειάζεται.

Αν κρίνουμε από την αποκαρδιωτική ανταπόκριση των τετράποδων αιμοδοτών στην Τράπεζα του Αριστοτελείου, καταλαβαίνουμε όλοι το λόγο, που δεν υπάρχει αντίστοιχη Τράπεζα στην Αττική ή σε άλλες μεγάλες πόλεις. Το κόστος, άλλωστε, για μια κλινική είναι τεράστιο και το αποτέλεσμα του εγχειρήματος αυτού –όσο δεν αλλάζου- με νοοτροπία- αμφίβολο.

Στις υπόλοιπες χώρες βέβαια, που λειτουργούν Τράπεζες Αίματος εδώ και πολλά χρόνια, η κατάσταση είναι διαφορετική, αφού οι ιδιοκτήτες κατοικιδίων το θεωρούν υποχρέωσή τους να κάνουν το σκύλο τους αιμοδότη και όχι ταλαιπωρία. Κι αυτό βέβαια, δεν οφείλεται μόνο στο θέμα της νοοτροπίας. Σημαντικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση των πολιτών έχει παίξει και η συνεχιζόμενη καμπάνια, πράγμα το οποίο πρέπει να ξαναγίνει στη χώρα μας. «Υπάρχουν άνθρωποι, που έχουν φέρει μία φορά το σκύλο τους να δώσει αίμα, αλλά σταμάτησαν. Κάποιοι, γιατί θεώρησαν ότι τον υπέβαλαν σε ταλαιπωρία και άλλοι, επειδή φοβούνται», επισημαίνει ο κ. Κουτίνας.

Θέλω να γίνει ο σκύλος μου αιμοδότης. Μπορεί;

Όπως και στους 2ποδους αιμοδότες, έτσι και στους 4ποδους πρέπει να τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Οι σκύλοι αιμοδότες πρέπει να ζυγίζουν τουλάχιστον 25 κιλά, για να μπορέσουν να δώσουν μία φιάλη αίματος, βάρους έως 450 ml. Πρέπει να είναι υγιείς, πράγμα το οποίο ερευνάται επιτόπου με μια απλή εξέταση και να μην έχουν επιβαρημένο ιστορικό.

Σύμφωνα με κάποιους κτηνίατρους, σκύλοι αιμοδότες μπορούν να γίνουν όσοι φέρουν τις παραπάνω προϋποθέσεις και δεν παίρνουν φάρμακα –εξαιρείται το φάρμακο για την αποπαρασίτωση και τα σπρέι για τους ψύλλους και τα τσιμπούρια. Πρέπει να έχουν κλείσει την ηλικία του ενός έτους και να μην είναι μεγαλύτεροι από την ηλικία των επτά ετών. Βέβαια, υπάρχουν και οι άλλοι συνάδελφοί τους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι σκύλοι μπορούν να δίνουν αίμα μέχρι την ηλικία των εννέα ετών.

Τι συμβαίνει με τις διαφορετικές ομάδες αίματος;

Παρά το γεγονός ότι οι σκύλοι διαθέτουν διαφορετικές ομάδες αίματος, στις περισσότερες περιπτώσεις δίνουν και δέχονται αίμα κι από άλλες ομάδες χωρίς επιπτώσεις. Αυτό βέβαια, δε σημαίνει ότι δεν προτιμάται πάντα να χορηγείται σε ένα σκύλο αίμα από συμβατούς τετράποδους δότες.

Πόσο διαρκεί η διαδικασία της αιμοδοσίας;

Διαρκεί από 10 έως 20 λεπτά και δεν απαιτείται να είναι νηστικός ο πιστός μας φίλος. Αν ο σκύλος δε φοβάται και είναι χαλαρός, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν πολλοί παράγοντες, η διαδικασία είναι γρηγορότερη.

Ποια είναι η διαδικασία;

Πρώτα γίνονται οι κλινικές εξετάσεις. Μια απλή αιμοληψία δηλαδή. Μόλις βγουν τα αποτελέσματα και διαπιστωθεί πως οι εξετάσεις είναι άριστες, η ομάδα κτηνιάτρων ξυρίζει τον τετράποδο αιμοδότη στην κάτω πλευρά του λαιμού. Αυτό γίνεται για δύο λόγους: αφενός για να καθα- ρίσει το δέρμα και αφετέρου για να διακρίνει με ευκολία τη φλέβα, χωρίς να ταλαιπωρηθεί ο σκύλος. Το ξύρισμα γίνεται με τη μηχανή κουρέματος. Η επιφάνεια που καθαρίζεται είναι περίπου 5 Χ 5 εκατοστά. Στη συνέχεια τοποθετείται μία τοπική αναισθητική κρέμα στο σημείο αυτό, προκειμένου να μη νιώθει πόνο ο σκύλος κατά τη διάρκεια της αιμοδοσίας. Μόλις η σύριγγα τοποθετηθεί στη φλέβα, οι κτηνίατροι βάζουν ένα μικρό επίδεσμο γύρω από το λαιμό. Σκοπός τους είναι να μειώσουν τις πιθανότητες τραυματισμών. Η διαδικασία ολοκληρώνεται και μετά από λίγα λεπτά το τετράποδο είναι έτοιμο να γυρίσει στο σπίτι του.

Πόσες φορές το χρόνο μπορεί ο σκύλος μου να δώσει αίμα;

Τέσσερις φορές το χρόνο, λένε. Μη σκέφτεστε σαν πρόβλημα ότι θα τον ξυρίζουν κάθε φορά. Το τρίχωμα βγαίνει γρήγορα και δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αντίστοιχο σημαδάκι, που φαίνεται στο χέρι μας κάθε φορά που δίνουμε αίμα. Θα έχει ο σκύλος μου συνέπειες; Όχι! Όπως δεν έχουμε και εμείς, οι άνθρωποι, ως δωρητές αίματος.

Ο δικός μου σκύλος είναι αιμοδότης

Προσωπικά, θεωρώ πως ούτε η ταλαιπωρία του σκύλου ούτε ο δικός μας φόβος είναι ικανοί παράγοντες για να μας αποτρέψουν. Θυμάμαι ακόμη την πρώτη φορά, που έγινε ένας από τους σκύλους μας αιμοδότης. Ίσως να ταλαιπωρήθηκε λίγο, να στρεσαρίστηκε για την ακρίβεια, αφού δε γνώριζε τους γιατρούς της συγκεκριμένης κλινικής, κατά συνέπεια δεν ένιωθε άνετα όπως με την κτηνίατρό μας, ωστόσο συνήλθε πολύ γρήγορα. Οι λιχουδιές και τα χάδια, που απόλαυσε στη συνέχεια, τον έκαναν να ξεχάσει το όποιο παίδεμα και μέχρι να επιστρέψουμε στο σπίτι ήταν περδίκι. Ήταν η πολλοστή φορά, που ο Πατούσας μάς είχε κάνει τόσο περήφανους. Στην καρδιά μας όμως, ήταν και θα είναι η πιο σημαντική.
Κακά τα ψέματα… η εθελοντική αιμοδοσία είναι στάση ζωής και είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε όλοι, πριν χτυπήσει η ανάγκη τη δική μας πόρτα. Αν θα το ξανακάναμε; Και το ξανακάναμε και θα το επαναλαμβάνουμε, όποτε χρειάζεται. Ανεπιφύλακτα! Αν δημιουργηθεί Τράπεζα Αίματος για σκύλους και γάτες και στην Αττική, να είστε σίγουροι πως οι δικοί μας σκύλοι θα γίνουν τακτικοί αιμοδότες.