Διαπαιδαγώγηση κουταβιού (Μέρος Α').

Η διαπαιδαγώγηση του κουταβιού σας είναι το Α και το Ω για ένα μετέπειτα ισορροπημένο σκύλο.

Ελπίζω πως η απόφασή σας να αποκτήσετε κουτάβι δεν ήταν στιγμιαία (το είδα, το αγάπησα, το πήρα!) αφού αφορά δύο τουλάχιστον ζωές (τη δική σας και τη δική του) για περισσότερο από μια δεκαετία. Θέλω να πιστεύω πως το σκεφτήκατε ώριμα πριν επιλέξετε ένα κουτάβι κατάλληλο για σας και τον τρόπο ζωής σας. Τώρα που το κουτάβι έφτασε πια επιτέλους σπίτι χρειάζεται να βρείτε τον χρόνο για να ασχοληθείτε μαζί του και να οπλιστείτε με γερά νεύρα, μεγάλη υπομονή και… ένα ωραίο μεταλλικό κλουβί (δεν πουλάω μεταλλικά κλουβιά ούτε παίρνω ποσοστά από μαγαζιά…) για να γίνει το κουτάβι σας ένας υπέροχος σκύλος που θα σας συντροφεύει για αρκετά χρόνια!

Πότε ξεκινά η διαπαιδαγώγηση;

Η διαπαιδαγώγηση του κουταβιού είναι σημαντικό να ξεκινήσει από την πρώτη στιγμή που το κουτάβι θα φτάσει στο σπίτι σας. Πρέπει να υπάρχουν ΚΑΝΟΝΕΣ (τι πρέπει, τι μπορεί, τι απαγορεύεται) και ΟΡΙΑ (για να μην εξαντληθεί η υπομονή σας).
Την διαπαιδαγώγηση του έχει άλλωστε ξεκινήσει η μάνα του, θέτοντας τους δικούς της «σκυλίσιους» κανόνες και όρια (όσα δηλαδή είναι αποδεκτά, επιτρεπτά, και μέχρι ποιου σημείου, από άλλους σκύλους). Εσείς τώρα παίρνετε τη σκυτάλη για να εντάξετε το κουτάβι στην ανθρώπινη κοινωνία!

Τι εννοούμε όταν λέμε διαπαιδαγώγηση;

Το σπίτι σας αποτελεί ένα εντελώς νέο κόσμο για το κουτάβι, που δεν γνωρίζει κανόνες:
- Πού θα κοιμάται και πότε, πού θα ξεκουράζεται;
- Πού και πότε θα τρώει;
- Πότε θα παίζει και με ποιόν ή τι;
- Τι δεν πρέπει να μασουλάει (τι δηλαδή θεωρείται ζημιά και τι όχι)
- Πού επιτρέπεται να κάνει τις ανάγκες του;
- Αν θα γαβγίζει ή όχι στους ξένους;
Και γενικότερα
- Ποιες συμπεριφορές του είναι αρεστές στην καινούργια του οικογένεια και ποιες όχι.

Μέρος 1ο:
Μαθαίνοντας στο κουτάβι σας
- Να έχει ένα δικό του χώρο που θα νιώθει ασφάλεια
- Να κοιμάται ήσυχα μόνο του
- Να μένει μόνο στο σπίτι χωρίς να κάνει ζημιές
- Να μην ενοχλεί όταν έχετε δουλειές ή θέλετε εσείς οι ίδιοι να ηρεμήσετε
- Να μην λερώνει μέσα στο σπίτι
- Να μην αποκτάει ενοχλητικές συμπεριφορές

Πως θα το πετύχετε;
Με την αγορά ενός μεταλλικού κλουβιού που θα αναλογεί στο τελικό μέγεθος του σκύλου σας, μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξής του.
Δέστε το μεταλλικό κλουβί, όχι βέβαια σαν μια μικρή φυλακή, αλλά σαν μια συνταγή για «χαλαρά αφεντικά» και ευτυχισμένους σκύλους. Εάν δεν γίνουν λάθη στον τρόπο που θα γνωριστεί το κουτάβι με το κλουβί, σύντομα θα δείτε το ζώο να μπαίνει μόνο του σε αυτό αν κουραστεί, αν νυστάζει ή αν κάτι το φόβισε. Όσο πάλι το ζώο βρίσκεται στο κλουβί, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι είναι ασφαλές, δεν κάνει ζημιές και δεν αποκτάει κακές συνήθειες.

Η επιλογή του κλουβιού
Επιλέξτε ένα ειδικό κλουβί για σκύλους (για να μην υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού) που θα είναι διάτρητο από όλες τις πλευρές ώστε το κουτάβι να μην αισθάνεται αποκλεισμένο από όσα συμβαίνουν στο σπίτι. Πάρτε το σε μέγεθος που να χωράει το ζώο και αφού ενηλικιωθεί, γιατί έτσι θα σας φανεί χρήσιμο αν χρειαστεί στο μέλλον να μεταφέρετε ή να απομονώσετε το ζώο.

Ο ρόλος του κλουβιού
Το κλουβί ΔΕΝ είναι φυλακή αλλά αντίθετα το σπίτι του κουταβιού, ο ΔΙΚΟΣ ΤΟΥ χώρος που του παρέχει ασφάλεια και τη δυνατότητα να απομονώνεται για να ξεκουραστεί.

Εξοικείωση με το κλουβί
Ξεκινήστε τοποθετώντας στον πάτο κάτι πλαστικό που να πλένεται εύκολα (ή να αντικαθίσταται) και απλώστε εφημερίδες και ένα κρεβατάκι, μαξιλάρι ή κουβερτάκι που θα πιάνει τον μισό περίπου χώρο του κλουβιού (ώστε αν ζεσταίνεται να μπορεί να ξαπλώσει δίπλα). Τοποθετείστε το κλουβί σε έναν χώρο κοντά στην «δράση», εκεί που η οικογένεια σας περνάει την περισσότερη μέρα (στην κουζίνα ή το καθιστικό), για να μπορεί να παρατηρεί ότι γίνεται, και φροντίστε μέσα στο κλουβί να υπάρχει πάντα ένα δερμάτινο ή πλαστικό κόκαλο για να μασουλάει. Βάλτε μέσα στο κλουβί το φαγητό του και νερό και ταΐστε το κουτάβι κλείνοντας την πόρτα. Μόλις τελειώσει βγάζετε το φαγητό και το νερό, παίρνετε το κουτάβι αγκαλιά και το πηγαίνετε εκεί που επιτρέπεται να λερώνει (στον κήπο ή το μπαλκόνι). Παίξτε λίγο μαζί του μέχρι να λερώσει. (Την ώρα που κάνει την ανάγκη του μπορείτε να πείτε μια λέξη που θα χρησιμοποιείτε και στο μέλλον όταν θέλετε να του υποδείξετε πού να λερώσει, ή ότι πρέπει να κάνει άμεσα τις ανάγκες του). Μόλις λερώσει το επαινείτε με ένα χαρούμενο «μπράβο!», παίζετε λίγο ακόμα μαζί του και μετά το φέρνετε πίσω στο κλουβί όπου και το βάζετε λέγοντας «σπίτι σου» μαζί με ένα πέτσινο κόκαλο και κλείνετε την πόρτα.

Από εκείνη τη στιγμή είναι σημαντικό να επιδείξετε ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ακόμα και αν ξυπνήσει όλη τη γειτονιά. Αποφύγετε ακόμα και ένα γλυκό λόγο ή μια κλεφτή ματιά. Εάν κάνετε το λάθος και υποκύψετε σε γκρίνια, γάβγισμα ή κλάμα και ανοίξετε την πόρτα, έχετε χάσει το παιχνίδι. Και την επόμενη φορά τα πράγματα θα είναι πολύ δυσκολότερα. Υπομονή λοιπόν μέχρι να εξαντληθεί και να ηρεμήσει ή να κοιμηθεί. Αν ξαναξυπνήσει αφού έχει περάσει τουλάχιστον μια ώρα, και αρχίσει να παίζει ή να κάνει θόρυβο, θα θέλει πάλι να λερώσει. Πάρτε το αμέσως αγκαλιά και γρήγορα στον κήπο ή τη βεράντα. Παιχνίδι, λέρωμα, έπαινος, παιχνίδι και πάλι, αφού έχει δείξει σημεία κόπωσης, πίσω στο κλουβάκι. Αν δεν υποκύψετε στο αρχικό του κλάμα, το κουτάβι θα έχει συνηθίσει τον περιορισμό στο κλουβί σε περίπου ένα 24ωρο. Έτσι σύντομα θα το δείτε να πηγαίνει μόνο του στο σπίτι του όταν είναι κουρασμένο. Και στο μέλλον, όταν γκρινιάζει ή κλαίει θα ξέρετε ότι υπάρχει κάποιος άλλος λόγος (πχ. θέλει να λερώσει, να φάει, να παίξει ή διψάει). Κατά τη διάρκεια της μέρας, μην το αφήνετε στο κλουβί για περισσότερες από 4 ώρες, πέραν του βραδινού ύπνου, που (ως κουτάβι) μπορεί να αντέξει το πολύ μέχρι έξι ώρες (τόσο του επιτρέπει η κύστη του!), αρκεί να μην υπάρχει νερό μέσα στο κλουβί. Για να αντέξει όσο γίνεται περισσότερο, το τελευταίο πράγμα που κάνουμε το βράδυ είναι να το ταΐσουμε και να το βγάλουμε έξω να λερώσει και το πρώτο πράγμα που κάνουμε το πρωί είναι να το βγάλουμε πάλι έξω να λερώσει.
Στην αρχή θα υπάρχουν κάποια ατυχήματα (συνήθως λερώνει όποτε ξυπνάει, μετά από παιχνίδι ή σε μια έντονη συγκίνηση –χαρά, ενθουσιασμό, φόβο) αλλά ΜΗΝ δείξετε εκνευρισμό: δεν το έχει κάνει επίτηδες, απλά δεν μπόρεσε να κρατηθεί. Στα σκυλιά δεν αρέσει καθόλου να λερώνουν το χώρο τους. Μόλις λοιπόν το κουτάβι αντιληφθεί το κλουβί ως σπίτι του, θα πάψει να το λερώνει και θα ειδοποιεί με κάποιο κλαψούρισμα ή γάβγισμα. Βέβαια, προϋπόθεση για να μάθει γρήγορα, χωρίς να λαμβάνει μπερδεμένα σήματα, είναι να υπάρχει κάποιος κοντά του, στη διάρκεια της μέρας, που θα προτίθεται να το βγάλει για παιχνίδι (μέχρι 10’ το πολύ) και λέρωμα -αρχικά 10 περίπου φορές ημερησίως, σε ηλικία 2 μηνών! Όπως και τα μωρά, τα κουτάβια δεν μπορούν να κρατηθούν περισσότερο, όσο και να προσπαθούν.

Ποτέ μην φωνάζετε το κουτάβι σας για να το κλείσετε στο κλουβί του (το παίρνετε αγκαλιά και το βάζετε μέσα χωρίς εντολές ή παρακάλια, λέγοντας «σπίτι σου») και ΠΟΤΕ μην χρησιμοποιήσετε το κλουβί ως τιμωρία. Είναι πολύ σημαντικό να συσχετίσει το κλουβί μόνο με θετικές εμπειρίες (φαγητό, ύπνο, ασφάλεια). Για αυτό δεν πρέπει να το ενοχλεί ΚΑΝΕΙΣ (κρατήστε μακριά τα παιδιά) όσο βρίσκεται μέσα σε αυτό. Τα παιδιά πρέπει άλλωστε να μάθουν να σέβονται την ξεκούραση του σκύλου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, γιατί ένας «άυπνος» σκύλος μπορεί να τα μαλώσει… άτσαλα.

1η γνωριμία με το σπίτι
Το κουτάβι δεν γνωρίζει τους κανόνες που ισχύουν στο σπίτι σας, όπως δεν μπορεί και να αντιληφθεί την «αξία» των πραγμάτων. Αν δεν το «ξεναγήσετε» στον χώρο που θα ζει και δεν του υποδείξετε με ηρεμία και υπομονή τι μπορεί και τι όχι, θα θεωρεί τα πάντα παιχνίδι.
Ως κουτάβι λοιπόν μην το αφήνετε να περιφέρεται μόνο του στο σπίτι. Φροντίστε να βρίσκεται πάντα υπό την εποπτεία κάποιου που ξέρει τους κανόνες. Τα κουτάβια όπως και τα μωρά θέλουν να εξερευνήσουν τα πάντα. Όπως τα μωρά αρπάζουν τα πάντα με τα χέρια τους, και το κουτάβι τα αρπάζει με τα δόντια του. Ετοιμάστε τον χώρο «εξαφανίζοντας» τα πράγματα από σημεία που μπορεί να φτάσει, πριν την πρώτη εξερεύνηση. Στις πρώτες ξεναγήσεις φροντίστε να έχει ήδη κάνει τις ανάγκες του στον χώρο που προορίζεται για αυτές και αφήστε το να μυρίσει και να εξερευνήσει το σπίτι, στο δικό του ρυθμό.

Όταν κάτι που κάνει δεν ταιριάζει με τους κανόνες που θέσατε, φωνάξτε το για να του τραβήξετε την προσοχή σε κάτι άλλο που «επιτρέπεται», ένα κόκαλο ή ένα παιχνιδάκι. Το κουτάβι δεν θέλει να κάνει ζημιές, ούτε αντιλαμβάνεται καθαρά τι συμβαίνει γύρω του. Απλά δοκιμάζει. Έτσι, εύκολα θα έρθει προς το μέρος σας, ξεχνώντας την «αταξία» του, για να ασχοληθεί με νέα πράγματα που επιτρέπονται και που είναι αρεστά. Μην ξεχνάτε να επαινείτε με ενθουσιασμό κάθε συμπεριφορά ή συνήθεια που σας αρέσει. Με αυτόν τον τρόπο το κουτάβι μαθαίνει με θετικό τρόπο να «κινείται» στο ανθρώπινο περιβάλλον, χωρίς να στρεσάρεται από φωνές ή τιμωρίες που δεν καταλαβαίνει αλλά και χωρίς να αποκτά ενοχλητικές συμπεριφορές. Είναι σημαντικό να κατευθύνετε το κουτάβι στα πρώτα του βήματα μέσα στον χώρο που θα ζει, χωρίς να το μπλοκάρετε και να το καταπιέζετε, για να παραμείνει τολμηρό, παιχνιδιάρικο, εξερευνητικό και με όρεξη να μάθει σύντομα από εσάς «νέα κόλπα».