Κύηση, τοκετός και θηλασμός του σκύλου.

Η κύηση

Ονομάζεται η περίοδος ανάμεσα στη γονιμοποίηση και στην παραγωγή εμβρύου ζωντανού, έτοιμου να γεννηθεί. Η κύηση της σκύλας διαρκεί από 58 μέχρι 66 μέρες.

Καταρχήν το ωό εμφυτεύεται στη μήτρα. Η προσκόλληση αυτή γίνεται περίπου 20 μέρες μετά το ζευγάρωμα του σκύλου και αυτό καθορίζει και το όριο επιτυχίας μιας πιθανής αποβολής. Συνήθως τα 70% από τα γονιμοποιημένα ωάρια προσκολλώνται. Τότε αναπτύσσεται μια σαρκώδης μάζα προορισμένη όχι μόνο για να τρέφει το έμβρυο, ο πλακούντας έχει επίσης και τον ρόλο αδένα, γιατί εκκρίνει, όπως και ο άνω λοβός της υπόφυσης, τις γοναδοτροπίνες, που συντελούν στην έκκριση της προγεστερόνης και των οιστρογόνων από την ωοθήκη. Διατρεφόμενο και προστατευμένο με τον τρόπο αυτό, το έμβρυο αυξάνεται. Η ενδομήτρια αυτή ανάπτυξη είναι πολύ σημαντική μετά την 4η εβδομάδα της κύησης και γι’ αυτό έχει σημασία να τρέφεται καλύτερα η μέλλουσα μητέρα από την περίοδο αυτή και μετά.

Πότε πλησιάζει η ώρα του τοκετού;

Όταν η σκύλα χάσει τη ζωτικότητα της και την καλή διάθεση της και μετά βίας έρχεται μαζί σας περίπατο με πολλές προφυλάξεις και μικρά βήματα τότε έρχεται η ώρα του τοκετού. Για να βεβαιωθείτε για τη μέρα του τοκετού μπορείτε να παίρνετε καθημερινά τη θερμοκρασία της την τελευταία βδομάδα. Τις τελευταίες 24 ώρες πριν τον τοκετό, η θερμοκρασία πέφτει κατά ένα βαθμό περίπου. Έτσι μπορείτε με ακρίβεια να προσδιορίσετε την ημέρα του τοκετού. Τοποθετείστε στο κασόνι που έχετε ετοιμάσει άχυρο, ύφασμα ή εφημερίδες, πάνω βάλτε άσπρα καθαρά σεντόνια ή μεγάλα τραπεζομάντηλα από συνθετικό που θα βγάζετε και θα αλλάζετε μετά τη γέννηση του κάθε κουταβιού.

Ο τοκετός

Συντίθεται από ορμονικά και μηχανικά φαινόμενα. Τα ορμονικά φαινόμενα εξαρτώνται από τον πίσω λοβό της υπόφυσης που εκκρίνει την ωκυτοκίνη, ορμόνη που διεγείρει τις συσπάσεις της μήτρας. Οι μύες της μήτρας στο τελευταίο στάδιο της κύησης γίνονται όλο και πιο ευαίσθητοι και η παραγωγή προγεστερόνης ελαττώνεται, ενώ αυξάνονται οι οιστρογόνες. Τα μηχανικά φαινόμενα αρχίζουν επίσης στο τελευταίο στάδιο της κύησης, γιατί τα έμβρυα με όλο και πιο βίαιες κινήσεις τους προκαλούν όλο και πιο έντονες αντιδράσεις της μήτρας, δηλαδή περισταλτικές κινήσεις που μπορούν να επιφέρουν πόνους.

Ο τοκετός γίνεται σε τρείς φάσεις:

1) Φάση της προετοιμασίας. Δημιουργείται υπεραιμία της γεννητικής οδού, πρήξιμο των μαστών και του αιδοίου. Η χαλάρωση των ιεροϊσχιακών τενόντων κάνει τις ισχιακές ακίδες να προταθούν και δημιουργεί ένα βαθούλωμα από κάθε πλευρά της ρίζας της ουράς.
2) Φάση της διαστολής. Αρχίζουν οι όλο και συχνότερες συστολές της μήτρας, που ξεκινούν από το κέρας και καταλήγουν στον τράχηλο με περισταλτικές κινήσεις, το έμβρυο σπρώχνεται προς τον τράχηλο που διαστέλλεται προοδευτικά. Δεν κινδυνεύει να πληγωθεί, γιατί προστατεύεται από θυλάκιο που δεν σπάει παρά μόνο μετά την εξώθηση. Στη φάση αυτή το ζώο δεν ωθεί. Είναι ανήσυχο, προσπαθεί να κρυφτεί, παραπονιέται ή φωνάζει όταν οι συστολές γίνονται πιο βίαιες. Οι συστολές γίνονται κάθε δέκα με δεκαπέντε λεπτά περίπου.
3) Φάση της εξώθησης. Το θυλάκιο σπάει, τα υγρά φεύγουν προς τα έξω και το έμβρυο διασχίζει τον τράχηλο και τον κόλπο με την επίδραση των συστολών της μήτρας και των ηθελημένων ωθήσεων του ζώου. Το κουτάβι γεννιέται και κόβεται ο ομφάλιος λώρος είτε με τράβηγμα είτε με από την ίδια τη μητέρα. Την εξώθηση του πλακούντα ακολουθεί αμέσως η εξώθηση του εμβρύου.

Η προπαρασκευαστική περίοδος έχει διαφορετική διάρκεια σε κάθε ζώο. Η περίοδος της διαστολής διαρκεί περίπου 4 ώρες. Η περίοδος εξώθησης 3-4 ώρες, ανάλογα με τον αριθμό των εμβρύων. Έτσι δεν πρέπει να τρομοκρατηθείτε αν το πρώτο κουτάβι δε γεννηθεί όσο γρήγορα περιμένατε. Ανάμεσα στη γέννηση των κουταβιών μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα που εξαρτάται από το βαθμό κόπωσης της μητέρας.

Ο θηλασμός

Το κουτάβι θηλάζει κάθε 2 ώρες.
Δεν πρέπει να μας απασχολεί παρά μόνο η ποσότητα που μπορεί να δώσει η μητέρα γιατί τα κουτάβια τακτοποιούνται μόνα τους. Αν δείτε τα κουτάβια να αδυνατίζουν η να φωνάζουν παράξενα, πρέπει να απευθυνθείτε στον κτηνίατρο για να ρυθμίσει την παραγωγή γάλατος. Όταν δεν πεινάει πια, το κουτάβι σταματάει να θηλάζει και συνήθως αποκοιμιέται.

Η μητέρα πεινάει ασταμάτητα και πρέπει να της δίνουμε όσο θέλει μέχρι να χορτάσει γιατί έχει μεγάλη ανάγκη. Μετά τον πρώτο μήνα η μητέρα καθορίζει μόνη της τη διάρκεια του θηλασμού. Ο συνολικός θηλασμός πρέπει να διαρκεί 6- 8 εβδομάδες. Η ποσότητα γάλατος που εκκρίνει την περίοδο αυτή είναι σημαντική (33 κιλά γάλα σε 8 εβδομάδες από μια σκύλα με βάρος 17 κιλά).