Δεν είναι μόνο το «Μπράβο» ισχυρό εργαλείο εκπαίδευσης. Υπάρχει και το «Όχι», αλλά και το «Λάθος». Και είναι εξίσου σημαντικά για το σκύλο μας.
Οι περισσότεροι από εμάς δεν παραλείπουμε να πούμε ένα «μπράβο» στο σκύλο μας όταν του μαθαίνουμε νέα πράγματα και εκτελεί σωστά μια εντολή. Ενδέχεται μάλιστα να κερδίσει και μεζεδάκι, χάδια, παιχνίδια. Έτσι, μαθαίνει ταχύτατα ότι το «μπράβο» είναι «κάτι καλό», και μάλιστα ότι μπορεί να συνοδεύεται και από κάτι ακόμη καλύτερο. Όταν λέμε «μπράβο», εκείνος καταλαβαίνει πως είμαστε ευχαριστημένοι.
Όταν οι εντολές παλιώνουν
Ο καιρός περνάει και κάποια στιγμή, έπειτα από πολλές επιτυχημένες επαναλήψεις, αρχίζουμε να θεωρούμε αυτονόητο ότι γνωρίζει αυτά που του έχουμε διδάξει και ότι πρέπει να τα εκτελεί αλάνθαστα. Και αμελούμε να του δώσουμε έστω και μία λεκτική επιβράβευση. Όμως, χωρίς συντήρηση, ο σκύλος μας ξεχνάει και μπερδεύεται. Και όταν φτάσει η στιγμή που κάνει κάτι λάθος και εμείς δεν του πούμε τίποτα -όπως δηλαδή και όταν το κάνει σωστά-, εκείνος δεν ξέρει τι έκανε. Δεν κατανοεί το λόγο που δεν εισέπραξε το «μπράβο». Θα μπορούσε κάλλιστα να το έχει κάνει ολόσωστα και για άλλη μια φορά να τον αγνοήσαμε.
Πρέπει λοιπόν με κάποιον τρόπο να κάνουμε τη διαφοροποίηση.
Δεν επιβραβεύτηκες επειδή…
δεν σου λέω πλέον «μπράβο» κάθε φορά που κάνεις κάτι ή…
δεν το έκανες σωστά
Άλλο σωστό και άλλο λάθος
Είναι σημαντικό να παρέχουμε κάποιου είδους πληροφόρηση στο φίλο μας για τις μη σωστές εκτελέσεις. Δεν πρέπει να υποθέτουμε ότι ο σκύλος γνωρίζει τι επιθυμούμε. Αντίθετα, φροντίζουμε να του δίνουμε πληροφορίες για τις συνέπειες των πράξεών του, ώστε να τον καθοδηγούμε προς το επιθυμητό.
Εδώ έρχεται να μας βοηθήσει το σύνθημα της μη επιβράβευσης. Είναι μια λέξη που συνδυάζεται με την απομάκρυνση της επιβράβευσης (αρνητική τιμωρία). Η μη σωστή εκτέλεση έχει ως συνέπεια τη στέρηση αυτού που επιθυμεί ο σκύλος μας, είτε είναι μεζεδάκι είτε παιχνίδι. Το αντίθετο του «μπράβο». Έτσι, το σύνθημα της μη επιβράβευσης γίνεται κίνητρο για το σκύλο ώστε να προσφέρει τη σωστή συμπεριφορά και να κερδίσει το μεζεδάκι ή το παιχνίδι.
Με τη χρήση του «Όχι» ή του «Λάθος»
Ο σκύλος ξέρει ότι δεν θα ακολουθήσει επιβράβευση.
Είναι λιγότερο πιθανό να ξανακάνει το ίδιο λάθος.
Πώς του εξηγούμε ότι έκανε λάθος;
Οι σκύλοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο. Δεν γνωρίζουν την έννοια της εκπαίδευσης, ποια είναι επιθυμητή και ποια μη αποδεκτή συμπεριφορά. Διατηρώντας ένα ξεκάθαρο σύστημα επικοινωνίας, απλουστεύουμε και επιταχύνουμε τη διαδικασία εκμάθησης. Παράλληλα, ελαττώνουμε το στρες που προκαλείται από τον διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας.
Ο τρόπος που γίνεται αυτό θυμίζει το παιχνίδι «ζεστό-κρύο» που παίζαμε μικροί. Όταν μας έλεγαν «κρύο», καταλαβαίναμε ότι κατευθυνόμασταν λάθος και δοκιμάζαμε διαφορετική προσέγγιση. Στο σκύλο μας, όταν δεν καταφέρνει να εκτελέσει την επιθυμητή συμπεριφορά, μπορούμε να πούμε με έναν ουδέτερο τόνο «Λάθος» ή «Όχι». Είναι απλώς μια πληροφορία ότι δεν έκανε αυτό που θέλαμε και κατά συνέπεια δεν θα αμειφθεί.
Για να μην πέσει το ηθικό του, μπορούμε να προσθέτουμε χαρούμενα «πάμε πάλι», ώστε να καταλαβαίνει ότι θα ξαναπροσπαθήσουμε. Ξέρει λοιπόν ότι θα έχει κι άλλη ευκαιρία να τα καταφέρει και ότι απλώς αυτή η προσπάθεια δεν πήγε καλά. Αν αφήναμε το σκύλο να μαντέψει τι ακριβώς έγινε, θα αυξάναμε το στρες κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Ένα σκυλί πιεσμένο και αγχωμένο, που δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει, δυσκολεύεται πολύ να ανταποκριθεί στην εκμάθηση.
Παράδειγμα
- Ζητάμε από το σκύλο μας να ξαπλώσει, αλλά αυτός κάθεται. Κάτι άλλο μπορεί να του κεντρίζει περισσότερο την προσοχή ή να νιώθει άβολα να ξαπλώσει τη συγκεκριμένη στιγμή (π.χ. μπορεί, επειδή είναι παρών ένας άλλος σκύλος, να μη θέλει να πάρει στάση υποταγής).
- Του λέμε χαλαρά «Λάθος» ή «Όχι» ή όποια άλλη λέξη επιλέξουμε να χρησιμοποιούμε.
- Χαρούμενα τον καλούμε να ξαναπροσπαθήσει (π.χ. με την εντολή «πάμε πάλι») και δίνουμε πάλι την αρχική εντολή.
Τι να προσέξουμε όταν χρησιμοποιούμε το σύνθημα της μη επιβράβευσης
- Πρέπει να συνδυάζεται με το σύνθημα επιβράβευσης - και βέβαια με επιβράβευση όταν κάνει αυτό που του ζητήσαμε.
- Είναι προτιμότερο να μη χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουμε, δηλαδή να δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο σκύλος μας να μην κάνει λάθη, και έτσι να επιβραβεύεται επειδή έκανε το σωστό.
- Ο συγχρονισμός είναι πολύ σημαντικός, όπως και στην επιβράβευση. Όσο πιο γρήγορα δώσουμε το σύνθημα, τόσο πιο εύκολα ο σκύλος θα καταλάβει τι ήταν αυτό που έκανε λάθος.
- Η συμπεριφορά που ζητάμε πρέπει να είναι ήδη γνωστή.
- Αν χρειάζεται να το επαναλαμβάνουμε συχνά, δεν φταίει ο σκύλος για τα λάθη αλλά το πλάνο εκπαίδευσης.
- Το σύνθημα της μη επιβράβευσης δεν είναι τιμωρία αλλά κάτι σαν ενημέρωση και πρέπει να το λέμε με χαλαρό και ουδέτερο τόνο φωνής.
Πηγή: trihes.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου