Η εξωτερική οστεοσύνθεση αποτελεί μια από τις σύγχρονες εναλλακτικές ορθοπαιδικές τεχνικές, για την αντιμετώπιση διαφόρων τύπων καταγμάτων και παθολογικών καταστάσεων των οστών και των αρθρώσεων.Η εφαρμογή της εξωτερικής οστεοσύνθεσης στηρίζεται στις αρχές της βιολογικής οστεοσύνθεσης οι οποίες είναι: ι) η επαρκώς σταθερή οστεοσύνθεση ιι) η διατήρηση της ακεραιότητας των μαλακών μορίων της περιοχής για την απρόσκοπτη αγγειακή παροχή στην εστία του κατάγματος και ιιι) η γρήγορη μετεγχειρητικά φόρτιση του άκρου. Άλλες τεχνικές που στηρίζονται στις παραπάνω αρχές και ονομάζονται τεχνικές βιολογικής οστεοσύνθεσης είναι η ενδομυελική ήλωση, η εφαρμογή locking plates και η εφαρμογή μεταλλικής πλάκας γεφύρωσης (buttress plates) με το σύστημα LIS (Less Invasive Stabilization System).
Κατά την εφαρμογή της εξωτερικής οστεοσύνθεσης, η ανάταξη και οστεοσύνθεση των καταγματικών τμημάτων είναι δυνατόν να επιτευχθεί ακόμα και με την κλειστή μέθοδο, με συνέπεια την ελάχιστη διεγχειρητική παρέμβαση στα μαλακά μόρια στην περιοχή της εστίας του κατάγματος και τη διατήρηση της απρόσκοπτης εξωοστικής αγγειακής παροχής. Επίσης αποφεύγοντας την τοποθέτηση των κλασικών υλικών οστεοσύνθεσης (μεταλλικής πλάκας συμπίεσης, κοχλιών, μεταλλικών συρμάτων) σε άμεση συμπιεστική επαφή με το οστό στην περιοχή της εστίας του κατάγματος δεν διαταράσσεται ιατρογενώς, η ενδοστική αγγειακή παροχή, πέραν της αρχικής κάκωσης. Έτσι σε περιπτώσεις ιδιαίτερα επιπλεγμένων συντριπτικών καταγμάτων, όπου η εφαρμογή των κλασικών μεθόδων, δεν εξασφαλίζει τη σταθερή οστεοσύνθεση που θα αποδώσει κατά την φόρτιση του άκρου, ο χειρουργός καλείται να επιλέξει τεχνικές οι οποίες διατηρούν ισορροπία μεταξύ της επαρκώς σταθερής οστεοσύνθεσης και της διατήρησης της ακεραιότητας των μαλακών μορίων στην περιοχή.
Στην κτηνιατρική κλινική πράξη η εξωτερική οστεοσύνθεση ενδείκνυται: (α) σε οστεοσυνθέσεις ανοικτών καταγμάτων, κυρίως 2ου ή 3ου βαθμού, (β) σε μολυσμένα κατάγματα, στα οποία η εσωτερική οστεοσύνθεση αντενδείκνυται, (γ) σε κατάγματα με μεγάλο οστικό έλλειμμα, (δ) σε ιδιαίτερα συντριπτικά ή ασταθή κατάγματα του μηριαίου και του βραχιόνιου οστού, τα οποία διατηρούνται στο μήκος τους με κατασκευές τύπου tied-in, (ε) στα κατάγματα της κνήμης, του αντιβραχίου και των γνάθων, (στ) στη σταθεροποίηση καταγμάτων και εξαρθρημάτων των σπονδύλων, ιδιαίτερα σε ζώα που δεν έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους, (ζ) στη διόρθωση γωνιωδών παραμορφώσεων του αντιβραχίου και της κνήμης στα αναπτυσσόμενα ζώα, μετά από οστεοτομή τους (όπως π.χ. στη πρώιμη σύγκλιση της περιφερικής επίφυσης της ωλένης), (η) στην αύξηση του μήκους κάποιου οστού μέσω διατατικής οστεογένεσης σε περιπτώσεις σοβαρής ανισοσκελείας (ι) στην αντιμετώπιση περιστατικών που έχει δημιουργηθεί ψευδάρθρωση στη διάφυση κάποιου οστού (ια) σε κάποιες αρθροδέσεις, μόνη ή σε συνδυασμό και με άλλες τεχνικές και (ιβ) στην ακινητοποίηση ή τη σταθεροποίηση με τη χρήση αρθρωτών συσκευών, μίας άρθρωσης μετά την αναδόμηση τενόντων και συνδέσμων.
Οι συσκευές που χρησιμοποιούνται, επιτρέπουν την ακριβή ανάταξη του κατάγματος και στις τρεις διαστάσεις και τη ρύθμιση του μήκους του οστού. Επίσης επιτρέπουν τη διόρθωση της κατασκευής κατά την μετεγχειρητική περίοδο, όπου και όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο, με την προσθαφαίρεση ήλων και συνδετικών ράβδων. Στο τελικό δε στάδιο της πώρωσης με την αφαίρεση ήλων από την αρχική κατασκευή, προκαλείται αξονική μικροκίνηση στην περιοχή της εστίας του κατάγματος με συνέπεια την αξονική δυναμοποίηση του κατάγματος και την επιτάχυνση της πώρωσής του.
Η ακινητοποίηση των οστών επιτυγχάνεται με την διαδερμική τοποθέτηση, κεντρικά και περιφερικά της εστίας του κατάγματος, από τη μία πλευρά του άκρου και στους δύο φλοιούς του οστού ή και από τις δύο πλευρές του άκρου, μεταλλικών ήλων διαφόρων διαμετρημάτων, με ή χωρίς σπείραμα στα άκρα ή το κέντρο τους και με μεταλλικά σύρματα Kirschner, τα οποία συνδέονται με διαφόρου τύπου συνδετήρες με το εξωτερικό πλαίσιο. Το εξωτερικό πλαίσιο μπορεί να έχει γραμμική, κυκλική, ελεύθερη ή υβριδική διάταξη, η οποία και χαρακτηρίζει τον τύπο της εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Η γραμμική διάταξη, που είναι και η συχνότερα χρησιμοποιούμενη στην κτηνιατρική, μπορεί να αποτελείται από μία ή περισσότερες συνδετικές ράβδους, ετερόπλευρα σε ένα επίπεδο (τύπου ΙΑ), από δύο συνδετικές ράβδους, ετερόπλευρα σε δύο επίπεδα (τύπου ΙΒ) ή αμφοτερόπλευρα σε ένα επίπεδο (τύπου ΙΙ) ή από τρεις συνδετικές ράβδους σε δύο επίπεδα (τύπου ΙΙΙ). Η κυκλική διάταξη αποτελείται από ατελείς και τέλειους δακτυλίους, οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους με ράβδους με σπείραμα και φέρει το όνομα του δημιουργού της, Ilizarov. Η ελεύθερη διάταξη, επιτυγχάνεται με τη συνένωση των μεταλλικών ήλων με πολυμερή ή ρητίνες σε διάφορες διατάξεις και επίπεδα. Η υβριδική τέλος διάταξη, αποτελεί συνδυασμό των παραπάνω, κυρίως δε της γραμμικής και της κυκλικής.
Η επιλογή του κατάλληλου, σε κάθε περίπτωση, τύπου εξωτερικής οστεοσύνθεσης που θα εξασφαλίσει τη μέγιστη αντοχή στις αξονικές και στροφικές δυνάμεις που ασκούνται κατά την φόρτιση του άκρου μετεγχειρητικά, εξαρτάται από πλήθος παραγόντων, όπως η εστία και η φύση του προβλήματος, τα ανατομικά χαρακτηριστικά της περιοχής, το μέγεθος, η ηλικία και η συμπεριφορά του ζώου, η συνεργασία των ιδιοκτητών και οι οικονομικές τους δυνατότητες.
Τα ιδανικά ζητούμενα γεωμετρικά χαρακτηριστικά μιας στιβαρής κατασκευής, εξαρτώνται από (α) τον τύπο της διάταξης του εξωτερικού σκελετού – η κατασκευή τύπου ΙΙΙ στην οποία οι συνδετικές ράβδοι ενώνονται μεταξύ τους είναι σαφώς ισχυρότερη από την αντίστοιχη τύπου Ι, (β) τους ήλους – τοποθέτηση τριών και πλέον ήλων, κεντρικά και περιφερικά της εστίας, σε κατάλληλα ανάλογα με το οστό σημεία, με διάμετρο 20 έως 25% της διαμέτρου του οστού, οι οποίοι θα εισάγονται με αργόστροφα τρυπάνια
Κατά την εφαρμογή της εξωτερικής οστεοσύνθεσης πρέπει να τηρούνται αυστηρά όλοι οι κανόνες της χειρουργικής αντισηψίας ενώ, εφόσον απαιτείται, μπορεί να γίνει επικουρικά και εσωτερική οστεοσύνθεση του κατάγματος με σύρματα Kirschner ή ενδομυελικούς ήλους. Οι ενδομυελικοί ήλοι είναι δυνατόν στα συντριπτικά κατάγματα του μηριαίου ή του βραχιόνιου οστού, να συνδεθούν με τις συζευκτικές ράβδους, αυξάνοντας τη στιβαρότητα της κατασκευής (κατασκευές tied-in).
Η απομάκρυνση των υλικών της οστεοσύνθεσης γίνεται εύκολα χωρίς χειρουργείο με χρήση ελαφράς αναισθησίας.
Οι επιπλοκές της εξωτερικής οστεοσύνθεσης είναι μηχανικής ή βιολογικής προέλευσης. Αυτές είναι οι τραυματισμοί των μαλακών μορίων (μυών, νεύρων, αγγείων, τενόντων) όταν η εισαγωγή των ήλων δεν γίνεται από ασφαλείς διαδρόμους, η κατάρρευση της κατασκευής όταν αυτή δεν έχει σχεδιαστεί και εφαρμοστεί σωστά και οι μολύνσεις. Οι συνηθέστερες επιπλοκές αφορούν στη φλεγμονή του δέρματος στα σημεία τοποθέτησης των ήλων και στη χαλάρωση των ήλων.
Πλήθος συστημάτων εξωτερικής οστεοσύνθεσης είναι εμπορικά διαθέσιμα, από πολλές εταιρείες, με μεγάλη ποικιλία υλικών (χειρουργικό ατσάλι, αλουμίνιο, ανθρακονήματα) και μεγεθών.
Τσιπιανίτης Ευστράτιος – Ερρίκος, DVM
Κτηνιατρική κλινική
Veterinary Surgery
Φανερομένης 22α,15561 Χολαργός
Αθήνα
Τηλ: +30 2107775177
κιν: +30 6932608777
E-mail: info@vetsurgery.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου