Άνθρωπος και σκύλος – Μύθος και Πραγματικότητα

Θα ξεκινήσω την ανάλυση του θέματος με μια ερώτηση στους φίλους αναγνώστες. Έχετε αναρωτηθεί ποιο θα ήταν πιο επικίνδυνο για την υγεία σας: μια χειραψία μ’ ένα άνθρωπο ή ένα χάδι μ’ έναν σκύλο; Πιστεύετε ότι ένας σκύλος μπορεί να μεταδώσει στον άνθρωπο περισσότερες ασθένειες απ’ ότι ένας άλλος άνθρωπος;


Θεωρώ ότι μία τέτοια παραδοχή θα ήταν εντελώς παράλογη και άδικη. Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσω να αντικρούσω την λανθασμένη άποψη αρκετών ανθρώπων, που πιστεύουν ότι ο σκύλος αποτελεί βασική πηγή μόλυνσης του ανθρώπου και θα αντιπαραθέσουμε τα μεταδοτικά νοσήματα από σκύλο σε άνθρωπο με τα αντίστοιχα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για να καταλάβετε στο τέλος τη συντριπτική νίκη του σκύλου έναντι στον άνθρωπο.


Όταν λέμε υγεία του ανθρώπου, σαφώς θα πρέπει να αναφερθούμε σε δύο σκέλη: α) τη σωματική υγεία και β) την ψυχική υγεία.


Όσον αφορά τη σωματική υγεία λοιπόν, ας δούμε τα μεταδοτικά νοσήματα από τον σκύλο στον άνθρωπο:


Ιογενή: Δεν υπάρχουν ιογενή νοσήματα μεταδοτικά στον άνθρωπο από το σκύλο. Όταν μιλάμε για ιό της ηπατίτιδας του σκύλου, δεν έχει καμία σχέση με την ηπατίτιδα Α, Β, C του ανθρώπου και μεταδίδεται αποκλειστικά σε ανεμβολίαστους σκύλους. Οι ηπατίτιδες Α, Β, C του ανθρώπου μεταδίδονται αποκλειστικά από άνθρωπο σε άνθρωπο και όχι από σκύλο. Μετά υπάρχει ο ιός τύφου του σκύλου, που όμως προσβάλλει αποκλειστικά και μόνο το σκύλο. Στη συνέχεια, ο μοναδικός ιός που μπορεί να μεταφερθεί από τον σκύλο στον άνθρωπο, είναι ο ιός της λύσσας. Πρέπει να γνωρίζετε όμως, ότι ο ιός της λύσσας έχει εξαφανιστεί από τον Ελληνικό χώρο εδώ και 40-50 χρόνια. Η Ελλάδα θεωρείται κράτος απαλλαγμένο από τη λύσσα και είναι πλέον λάθος σε δαγκώματα (ακόμα κι από αδέσποτα σκυλιά) να φοβόμαστε ότι θα προσβληθούμε από τον ιό της λύσσας. Τέλος, ο υπαρκτός κίνδυνος μετά από ένα δάγκωμα σκύλου στον άνθρωπο είναι ο τέτανος και τυχόν μικροβιακές μολύνσεις, δηλαδή ο ίδιος κίνδυνος που υπάρχει αν δαγκώσει κάποιος άνθρωπος ένα συνάνθρωπό του και τίποτα παραπάνω.


Μικροβιακά: Η μετάδοση των μικροβιακών νοσημάτων από σκύλο σε άνθρωπο γίνεται με μεγάλη δυσκολία και είναι έως αδύνατη. Προσοχή σαφώς, χρειάζεται ειδικά στα εκτεταμένα δερματικά που έχουν επιπλοκές από Staphylococcus ή Streptococcus και όπου ο χειρισμός τους πρέπει να γίνεται με τη χρήση γαντιών. Ας μην αναφερθώ στην πληθώρα των ιογενών και μικροβιακών νοσημάτων που μεταφέρονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά και την ευκολία μετάδοσής τους, γιατί θα έπρεπε να γράψουμε βιβλία ολόκληρα ιατρικής λοιμωξιολογίας.


Τριχόφυτα: Η μετάδοση από τον σκύλο στον άνθρωπο είναι πολύ δύσκολη κλινικά και βιβλιογραφικά αδύνατη, αφού ο φυσικός φορέας μυκήτων είναι η γάτα, που μεταδίδει σε σκύλο και σε άνθρωπο (όταν βέβαια βρουν οι μύκητες πρόσφορο έδαφος και ανάλογες συνθήκες).


Λεϊσμανίαση: Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες ολόκληρες για τον τρόπο μετάδοσης αυτών των παρασίτων, πάντως το σίγουρο είναι ότι δεν μεταδίδεται με αίμα ή σίελο ή άλλα υγρά του σώματος του σκύλου στον άνθρωπο. Η μετάδοση γίνεται αποκλειστικά μέσω συγκεκριμένης σκνίπας, που λέγεται «φλεβοτόμος» από σκύλο σε σκύλο, ενώ η μετάδοση από σκύλο (καθώς και από κατσίκα, κότα και ποντίκι) σε άνθρωπο είναι αμφιλεγόμενη. Θα αναφέρω ενδεικτικά μόνο ότι ενώ έχουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό Καλααζαρικών σκύλων στα Μεσογειακά κράτη, ο αριθμός των Καλααζαρικών ανθρώπων που εμφανίζονται ανά έτος είναι μικρός.


Τοξοπλάσμωση: Το τοξόπλασμα είναι παράσιτο που ζει στους μύες των χορτοφάγων ζώων και δεν προσβάλλει τον σκύλο. Η προσβολή του ανθρώπου γίνεται με τη βρώση μολυσμένων κρεάτων που δεν έχουν ψηθεί καλά, με τη βρώση μολυσμένων λαχανικών που δεν έχουν πλυθεί σχολαστικά κι επίσης υπάρχει μετάδοση τοξοπλάσμωσης από γάτα σε άνθρωπο. Το πρόβλημα συγκεκριμένα δημιουργείται όταν έχουν μολυνθεί παλαιότερα ή μολυνθούν έγκυες γυναίκες από τον 3ο έως τον 6ο μήνα της εγκυμοσύνης τους, οπότε μπορεί να προκληθεί και αποβολή. Οι υπόλοιπες κατηγορίες ανθρώπων προσβάλλονται από τοξοπλάσμωση συνήθως εντελώς υποκλινικά (δηλαδή χωρίς συμπτώματα).


Παρασιτικά Νοσήματα: Εδώ πραγματικά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί είναι η μοναδική κατηγορία νοσημάτων, από την οποία μπορεί να διαταραχτεί η υγεία του ανθρώπου από τον σκύλο. Έχουμε μετάδοση ενδοπαρασίτων που προκαλούν διαρροϊκό σύνδρομο και εξωπαρασίτων (κρότωνες, ψύλλοι) με τις γνωστές δερματίτιδες και αλλεργίες. Φυσικά, με τα αντιπαρασιτικά χάπια και αμπούλες προλαμβάνονται όλες αυτές οι καταστάσεις κι επέρχεται η ισορροπία στη συμβίωση σκύλου-ανθρώπου.


Φυσικά, καθώς καταλαβαίνετε για τη μετάδοση νοσημάτων από άνθρωπο σε άνθρωπο δεν θα αναφερθούμε σε αυτές τις λίγες γραμμές, αφού έχουμε πληθώρα μεταδοτικών νοσημάτων ιατρικής παθολογίας – λοιμωξιολογίας – πνευμονολογίας – δερματολογίας – αφροδισιολογίας, κ.λπ.


Τέλος, εξετάζοντας την ψυχική υγεία του ατόμου και τη μετάδοση ψυχικών νοσημάτων από τον σκύλο στον άνθρωπο, δεν έχω να παρουσιάσω τίποτα το αρνητικό. Μόνο τις θετικές επιδράσεις που μπορεί να ασκήσει ο σκύλος στην ψυχή του ανθρώπου. Είναι γνωστή η χαρά, η χαλάρωση, η πτώση της πίεσης και της χοληστερίνης, που σου χαρίζει το χάδι ενός σκύλου σε αντίθεση με τα ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η συναναστροφή σου με έναν άλλο άνθρωπο. Έτσι, θεωρώντας ότι η ψυχική και σωματική υγεία κατέχουν μερίδιο από 50% η καθεμία στον άνθρωπο, καταλαβαίνει ο καθένας μας πλέον ότι ο «αναμφισβήτητος» νικητής της παραπάνω αναμέτρησης είναι ο φιλαράκος μας ο σκύλος.


Θα κλείσω το άρθρο με ένα σύνθημα που πρέπει να θυμόμαστε να λέμε σε αυτούς τους ανθρώπους που διστάζουν ή σιχαίνονται να αγγίξουν και να χαϊδέψουν ένα σκυλάκι, ενώ αντίθετα κάνουν τόσο εύκολα μια χειραψία μ’ έναν άγνωστο άνθρωπο στο δρόμο… Χαριτολογώντας πάντα και θέλοντας να δώσω μια αίσθηση χιούμορ στη συνάντησή μας, το σύνθημα ξέρετε ποιο είναι; «Να φοβάστε τους ανθρώπους και όχι τα ζώα!»






Γενικά:


Ταΐζετε τον σκύλο σας μια καλής ποιότητας ξηρά τροφή για να έχει πάντα καθαρά δόντια και ισορροπημένη διατροφή που -πολλές φορές- συναρτάται και με θέματα συμπεριφοράς.


Μην κάνετε μπάνιο το κουτάβι σας πριν ολοκληρώσει τον πρώτο πλήρη κύκλο εμβολιασμού του. Χρησιμοποιείστε μωρομάντιλα (χωρίς αλκοόλ). Υπολογίστε μάλιστα ότι η δημιουργία αντισωμάτων μετά από κάθε εμβόλιο παίρνει δύο εβδομάδες.


Μην εκθέτετε τον σκύλο που δεν έχει ολοκληρώσει τον πρώτο πλήρη κύκλο εμβολιασμού του σε έδαφος που μπορεί να έχει μολυνθεί από ανεμβολίαστους σκύλους που πιθανώς νοσούν. Προτιμήστε πάνες που μπορείτε να τοποθετήσετε στην βεράντα σας ή σε κάποια γωνία του σπιτιού και στην οποία θα βγάζετε τον σκύλο για να κάνει την ανάγκη του μέχρι να σας επιτρέψει ο Κτηνίατρος να τον πάτε βόλτα. Όταν με το καλό αρχίσετε τις βόλτες, πάρτε μαζί σας ένα σακουλάκι για να μαζέψετε τα περιττώματα του σκύλου σας. Αναποδογυρίστε το σαν γάντι στο χέρι σας, πιάστε τα περιττώματα, ξανα-αναποδογυρίστε το, κλείστε το και πετάξτε το σε έναν κάδο απορριμμάτων. Τόσο απλά!


Κάντε αντιπαρασιτική θεραπεία για τα εξωπαράσιτα (κολάρο η αμπούλα για τσιμπούρια ή ψύλλους) σύμφωνα με τις οδηγίες του προϊόντος που θα επιλέξετε και χορηγείστε χάπια για τα ενδοπαράσιτα ανελλιπώς κάθε τρεις μήνες. Την πρώτη φορά που θα κάνετε αντιπαρασιτική θεραπεία σε έναν σκύλο (π.χ. υιοθετήσατε έναν αδέσποτο σκύλο οπότε πρέπει αν υποθέσετε ότι δεν έχει αποπαρασιτωθεί ποτέ) πρέπει να την επαναλάβετε μετά από 10-15 ημέρες. Ζητείστε σχετικές οδηγίες από τον Κτηνίατρό σας αναφέροντας πάντα την ηλικία και το σωματικό βάρος του σκύλου σας. Εάν ο σκύλος είναι πολύ μικρό σε ηλικία κουτάβι συμβουλευθείτε τον Κτηνίατρό σας ο οποίος θα σας δώσει οδηγίες για χορήγηση πάστας για τα ενδοπαράσιτα και όχι χαπιών.


Η ψηφιακή ταυτοποίηση (ή ηλεκτρονική σήμανση-μικροτσίπ) είναι υποχρεωτική πια από τον Νόμο. Είναι όμως πάνω απ' όλα δείγμα υπεύθυνης ιδιοκτησίας που προστατεύει εσάς και τον σκύλο σας (αν π.χ. χαθεί ή σας τον κλέψουν). Η διαδικασία είναι πολύ απλή και δεν χρειάζεται νάρκωση καθώς το μικροτσίπ εισέρχεται κυριολεκτικά σε ένα δευτερόλεπτο και πανεύκολα κάτω από την επιδερμίδα του σκύλου σας, με τη βοήθεια ενός ειδικού εμβόλου.


Αλλά υπεύθυνη ιδιοκτησία είναι τέλος και η στείρωση ενός σκύλου ή μίας σκυλίτσας αν υπάρχει ενδεχόμενο πρόκλησης ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης με ... αποκύημα κουταβάκια που δεν μπορείτε να διαθέσετε σε υπεύθυνους ανθρώπους ή οικογένειες. Και όχι μόνο αυτό. Οι στειρωμένοι σκύλοι γενικά ζουν περισσότερα χρόνια και εν κινδυνεύουν από σοβαρές καταστάσεις υγείας όπως η πυώδης μήτρα ή ο καρκίνος των όρχεων που μπορούν να αποβούν μοιραίες.


Δρ. Χρήστος Κτενάς, Κτηνίατρος & Αποκλειστικός Συνεργάτης της SAPT Hellas