Συμβουλές και οδηγίες για ιδιοκτήτες και εκτροφείς
Από τη στιγμή που αντιλαμβάνεται κανείς την εγκυμοσύνη ενός σκύλου το πρώτο μέτρο που απαιτείται είναι η επίσκεψη μας στον κτηνίατρο, ώστε να εκτιμηθεί η κατάσταση του ζώου (π.χ. ένας σκύλος 12 ετών δεν θα φέρει σε πέρας φυσιολογικά μια εγκυμοσύνη) και να δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες. Στις σκύλες μεγάλης ηλικίας απαραίτητο είναι επίσης να γίνει ένας πλήρης αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος ώστε να εκτιμηθεί η γενικότερη κατάσταση της υγείας τους. Γενικά καλό θα ήταν η ηλικία των ζωών που προορίζονται για αναπαραγωγή να είναι μεγαλύτερη των 18 μηνών και μικρότερη των 6 ετών.
Η διάγνωση της εγκυμοσύνης γίνεται με ψηλάφηση , με υπερηχογράφημα ή με ακτινογραφία. Η πλέον σύγχρονη και χωρίς αρνητικές επιδράσεις για τα έμβρυα μέθοδος είναι πλέον το υπερηχογράφημα.
Κατά την επίσκεψη στον κτηνίατρο το ζώο θα πρέπει να ζυγιστεί και
να εκτιμηθεί το σωματικό του βάρος και γενικά η θρεπτική του κατάσταση, ώστε να προσδιοριστεί και το είδος της διατροφής του. Θα πρέπει επίσης να γίνει μια δακτυλική εξέταση του κόλπου, για να διαπιστωθεί η παρουσία τυχόν ανατομικών ανωμαλιών του κόλπου. Μια τελευταία εξέταση θα πρέπει να γίνει περίπου 10-14 ημέρες πριν τον αναμενόμενο τοκετό. Σ’αυτή την φάση μπορούμε με την λήψη ακτινογραφιών, να προσδιορίσουμε τον αριθμό των εμβρύων. Με το υπερηχογράφημα μπορούμε να εκτιμήσουμε την υγεία των εμβρύων και να υπολογίσουμε τους καρδιακούς παλμούς τους που είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητά τους (π.χ. η πτώση των καρδιακών παλμών των εμβρύων κάτω από 180 παλμούς/δευτ. σηματοδοτεί την δυσφορία τους και την ανάγκη άμεσης επέμβασης). Επίσης με το υπερηχογράφημα δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με απόλυτη ακρίβεια τον αριθμό των εμβρύων.
Σ’αυτή την φάση θα πρέπει να μετρηθεί ο αιματοκρίτης , η γλυκόζη και το ασβέστιο στο αίμα του ζώου. Επίσης είναι η κατάλληλη στιγμή για να συζητήσουμε την περίπτωση μιας δυστοκίας και πως θα την αντιληφθείτε. Από αυτή τη στιγμή, χρήσιμο θα ήταν να θερμομετρούμε τη σκύλα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Η πτώση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό C σηματοδοτεί την έναρξη του τοκετού σε 24-48 ώρες.
Σ’αυτή την φάση θα πρέπει να μετρηθεί ο αιματοκρίτης , η γλυκόζη και το ασβέστιο στο αίμα του ζώου. Επίσης είναι η κατάλληλη στιγμή για να συζητήσουμε την περίπτωση μιας δυστοκίας και πως θα την αντιληφθείτε. Από αυτή τη στιγμή, χρήσιμο θα ήταν να θερμομετρούμε τη σκύλα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Η πτώση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό C σηματοδοτεί την έναρξη του τοκετού σε 24-48 ώρες.
Η διάγνωση
Η διάγνωση της εγκυμοσύνης μπορεί να γίνει με ψηλάφηση γύρω στις 25-28 ημέρες της εγκυμοσύνης όπου τα έμβρυα μέσα στον ασκό τους ψηλαφώνται σαν μπάλες του golf.
Με το υπερηχογράφημα η εγκυμοσύνη μπορεί να διαγνωστεί το νωρίτερο την 17η ημέρα μετά την ωορρηξία. Πιο ασφαλής όμως είναι η διάγνωση όταν γίνεται τις 25-30 ημέρες μετά την σεξουαλική επαφή. Οι καρδιακοί παλμοί και οι κινήσεις του εμβρύου φαίνονται από την 28η μετά την ωορρηξία. (Η ημέρα της σεξουαλικής επαφής και η ωορρηξία μπορεί να απέχουν μεταξύ τους max 6 ημέρες , όση δηλ. είναι διάρκεια ζωής του σπέρματος στην γεννητική οδό). Κατά το υπερηχογράφημα η παρουσία αέρα στο έντερο εμποδίζει την απεικόνιση των εμβρύων οπότε η εξέταση επαναλαμβάνεται μετά από μερικές ημέρες.
Με την ακτινογραφία εντοπίζουμε τους σκελετούς των εμβρύων στις 43-45 ημέρες μετά την ωορρηξία. Συνήθως όμως ακτινογραφίες βγάζουμε μετά την 50η ημέρα. Η ακτινογραφία γίνεται στην σκύλα με άδειο το στομάχι και αφού αφοδεύσει (ώστε το κόλον να είναι άδειο) έτσι ώστε να γίνουν διακριτά όλα τα έμβρυα. Με την ακτινογραφία δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν υπάρχει πρόβλημα στα κουτάβια( π.χ. μείωση των καρδιακών παλμών) ούτε και το αν είναι ζωντανά ( ο εμβρυϊκός θάνατος φαίνεται ακτινολογικά τουλάχιστον 24 ώρες μετά τον θάνατο των εμβρύων).
Η διατροφή
Οι σκύλες που έχουν πρόβλημα παχυσαρκίας θα πρέπει να χάσουν βάρος πριν ακόμη γονιμοποιηθούν για να αυξηθεί η πιθανότητα γονιμοποίησης αφενός και αφετέρου να μειωθεί ο κίνδυνος μιας δυστοκίας και της φτωχής παραγωγής γάλατος για τα κουτάβια. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ποτέ μια καλή περίοδος για να χάσει βάρος η σκύλα.
Κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων εβδομάδων σκύλες που βρίσκονται σε καλή θρεπτική κατάσταση δεν υφίστανται μεταβολές στο βάρος τους. Η κατανάλωση μιας τροφής υψηλής ποιότητας για ενήλικα σκυλιά είναι ικανοποιητική εκτός και αν η σκύλα είναι ελλιποβαρής. Οι έγκυες σκύλες που είναι αδύνατες και ελλιποβαρείς θα πρέπει να διατρέφονται με μια τροφή ανάπτυξης (για κουτάβια) ή ενέργειας ώστε γρήγορα να διορθωθεί το σωματικό τους βάρος.
Στις 3 περίπου εβδομάδες πολλές σκύλες μπορεί να μειώσουν την κατανάλωση της τροφής και αυτό διαρκεί περίπου μια εβδομάδα. Άλλα ζώα μπορεί να έχουν μειωμένη όρεξη καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, οι ενεργειακές ανάγκες αυξάνονται όπως και οι ανάγκες για πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Αυτές συνήθως προσφέρονται από την αυξημένη κατανάλωση τροφής απαραίτητης για την ανάπτυξη των εμβρύων και για την γαλακτοπαραγωγή. Οι πολύ απότομες αλλαγές στη διατροφή θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροια.
Η ποσότητα της τροφής που χρειάζεται η επίτοκος είναι ανάλογη του αριθμού των εμβρύων και του μεγέθους των. Μια αύξηση στην χορηγούμενη τροφή κατά 40% συνοδεύεται και από αντίστοιχη αύξηση του σωματικού βάρους κατά 20-25%. Εξαιτίας δε της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης από την κυοφορούσα μήτρα, η σκύλα καταναλώνει πολλά και μικρά γεύματα.
Οι σκύλες που κυοφορούν πολύ μεγάλο αριθμό εμβρύων δείχνουν έντονη δυσφορία στο τέλος της εγκυμοσύνης και μειώνεται η όρεξή τους. Πολλές , αλλά όχι όλες , σταματούν να τρώνε 24-48 ώρες πριν τον τοκετό.
Η χορήγηση βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής δεν συνιστάται. Η χορήγηση ασβεστίου απαγορεύεται.
Παρόλο που οι ανάγκες σε ασβέστιο αυξάνονται, καλύπτονται από την συνήθως αυξημένη ποσότητα τροφής που καταναλώνουν (μιλάμε πάντα για καλής ποιότητας ξηρά τροφή ή άλλη βιομηχανοποιημένη τροφή σκύλου). Η υπερβολική χορήγηση ασβεστίου με χάπια, καταστέλλει την παραγωγή της παραθορμόνης και αυξάνει την πιθανότητα να εμφανίσει η σκύλα υπασβεστιαιμική τετανία (εκλαμψία) .
Υπερβολική χορήγηση βιτ.Α έχει σχέση με γενετικές ανωμαλίες όπως η σχιστή υπερώα. Επίσης οι σκύλοι παράγουν στον οργανισμό τους βιτ C και δεν υπάρχει ανάγκη εξωγενούς χορήγησης. Υπερβολική χορήγηση βιτ D περιπλέκει το μεταβολισμό του ασβεστίου.
Η διάγνωση της εγκυμοσύνης μπορεί να γίνει με ψηλάφηση γύρω στις 25-28 ημέρες της εγκυμοσύνης όπου τα έμβρυα μέσα στον ασκό τους ψηλαφώνται σαν μπάλες του golf.
Με το υπερηχογράφημα η εγκυμοσύνη μπορεί να διαγνωστεί το νωρίτερο την 17η ημέρα μετά την ωορρηξία. Πιο ασφαλής όμως είναι η διάγνωση όταν γίνεται τις 25-30 ημέρες μετά την σεξουαλική επαφή. Οι καρδιακοί παλμοί και οι κινήσεις του εμβρύου φαίνονται από την 28η μετά την ωορρηξία. (Η ημέρα της σεξουαλικής επαφής και η ωορρηξία μπορεί να απέχουν μεταξύ τους max 6 ημέρες , όση δηλ. είναι διάρκεια ζωής του σπέρματος στην γεννητική οδό). Κατά το υπερηχογράφημα η παρουσία αέρα στο έντερο εμποδίζει την απεικόνιση των εμβρύων οπότε η εξέταση επαναλαμβάνεται μετά από μερικές ημέρες.
Με την ακτινογραφία εντοπίζουμε τους σκελετούς των εμβρύων στις 43-45 ημέρες μετά την ωορρηξία. Συνήθως όμως ακτινογραφίες βγάζουμε μετά την 50η ημέρα. Η ακτινογραφία γίνεται στην σκύλα με άδειο το στομάχι και αφού αφοδεύσει (ώστε το κόλον να είναι άδειο) έτσι ώστε να γίνουν διακριτά όλα τα έμβρυα. Με την ακτινογραφία δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν υπάρχει πρόβλημα στα κουτάβια( π.χ. μείωση των καρδιακών παλμών) ούτε και το αν είναι ζωντανά ( ο εμβρυϊκός θάνατος φαίνεται ακτινολογικά τουλάχιστον 24 ώρες μετά τον θάνατο των εμβρύων).
Η διατροφή
Οι σκύλες που έχουν πρόβλημα παχυσαρκίας θα πρέπει να χάσουν βάρος πριν ακόμη γονιμοποιηθούν για να αυξηθεί η πιθανότητα γονιμοποίησης αφενός και αφετέρου να μειωθεί ο κίνδυνος μιας δυστοκίας και της φτωχής παραγωγής γάλατος για τα κουτάβια. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ποτέ μια καλή περίοδος για να χάσει βάρος η σκύλα.
Κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων εβδομάδων σκύλες που βρίσκονται σε καλή θρεπτική κατάσταση δεν υφίστανται μεταβολές στο βάρος τους. Η κατανάλωση μιας τροφής υψηλής ποιότητας για ενήλικα σκυλιά είναι ικανοποιητική εκτός και αν η σκύλα είναι ελλιποβαρής. Οι έγκυες σκύλες που είναι αδύνατες και ελλιποβαρείς θα πρέπει να διατρέφονται με μια τροφή ανάπτυξης (για κουτάβια) ή ενέργειας ώστε γρήγορα να διορθωθεί το σωματικό τους βάρος.
Στις 3 περίπου εβδομάδες πολλές σκύλες μπορεί να μειώσουν την κατανάλωση της τροφής και αυτό διαρκεί περίπου μια εβδομάδα. Άλλα ζώα μπορεί να έχουν μειωμένη όρεξη καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, οι ενεργειακές ανάγκες αυξάνονται όπως και οι ανάγκες για πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Αυτές συνήθως προσφέρονται από την αυξημένη κατανάλωση τροφής απαραίτητης για την ανάπτυξη των εμβρύων και για την γαλακτοπαραγωγή. Οι πολύ απότομες αλλαγές στη διατροφή θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροια.
Η ποσότητα της τροφής που χρειάζεται η επίτοκος είναι ανάλογη του αριθμού των εμβρύων και του μεγέθους των. Μια αύξηση στην χορηγούμενη τροφή κατά 40% συνοδεύεται και από αντίστοιχη αύξηση του σωματικού βάρους κατά 20-25%. Εξαιτίας δε της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης από την κυοφορούσα μήτρα, η σκύλα καταναλώνει πολλά και μικρά γεύματα.
Οι σκύλες που κυοφορούν πολύ μεγάλο αριθμό εμβρύων δείχνουν έντονη δυσφορία στο τέλος της εγκυμοσύνης και μειώνεται η όρεξή τους. Πολλές , αλλά όχι όλες , σταματούν να τρώνε 24-48 ώρες πριν τον τοκετό.
Η χορήγηση βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής δεν συνιστάται. Η χορήγηση ασβεστίου απαγορεύεται.
Παρόλο που οι ανάγκες σε ασβέστιο αυξάνονται, καλύπτονται από την συνήθως αυξημένη ποσότητα τροφής που καταναλώνουν (μιλάμε πάντα για καλής ποιότητας ξηρά τροφή ή άλλη βιομηχανοποιημένη τροφή σκύλου). Η υπερβολική χορήγηση ασβεστίου με χάπια, καταστέλλει την παραγωγή της παραθορμόνης και αυξάνει την πιθανότητα να εμφανίσει η σκύλα υπασβεστιαιμική τετανία (εκλαμψία) .
Υπερβολική χορήγηση βιτ.Α έχει σχέση με γενετικές ανωμαλίες όπως η σχιστή υπερώα. Επίσης οι σκύλοι παράγουν στον οργανισμό τους βιτ C και δεν υπάρχει ανάγκη εξωγενούς χορήγησης. Υπερβολική χορήγηση βιτ D περιπλέκει το μεταβολισμό του ασβεστίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου