ΧΕΛΩΝΑ....

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΕΣ ΧΕΛΩΝΕΣ Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν στη θάλασσα οι πρώτες χελώνες , οι οποίες δε διέφεραν και πολύ από τις σημερινές. Ήταν τεράστιες χελώνες που το μήκος τους έφτανε τα 4 μέτρα.

ΟΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΧΕΛΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στα θαλάσσια νερά της Ελλάδας εδώ και πολλές χιλιετίες ζουν τα παρακάτω τρία είδη χελώνας . Ένα από αυτά η χελώνα caretta-caretta έρχεται να γεννήσει τα αυγά της στις ελληνικές παραλίες της νοτιοδυτικής Ελλάδας και της Κρήτης.
caretta - caretta	Δερματοχελώνα	πράσινη χελώνα (Μίδας)

Η Caretta-caretta είναι ένα από τα 9 είδη θαλάσσιας χελώνας που υπάρχουν στον πλανήτη . Ζει σε όλες τις θάλασσες που φαίνονται στο χάρτη με κίτρινο χρώμα.

Η caretta-caretta είναι μετρίου μεγέθους χελώνα, το μέγεθος από το καβούκι της φτάνει τα 120 εκατοστά και το βάρος της τα 100 κιλά. Το στόμα της μοιάζει με ράμφος παπαγάλου και είναι έτσι κατασκευασμένο για να μπορεί να σπάσει τα σκληρά όστρακα και αρθρόποδα με τα οποία τρέφεται.

	Κάθε καλοκαίρι περισσότερες από 2.500 χελώνες caretta-caretta έρχονται να γεννήσουν τα αυγά τους στις παραλίες που φαίνονται στο χάρτη με κόκκινο χρώμα..
Οι χελώνες έρχονται κάθε χρόνο για όλη τους τη ζωή στο ίδιο μέρος να γεννήσουν τα αυγά τους. Αν για κάποιο λόγο χαθεί η παραλία που γεννούν θα χαθούν κι αυτές μαζί τους. Οι θηλυκιές αφού ζευγαρώσουν μέσα στο νερό και μάλιστα κοντά στο χώρο ωοτοκίας, παίρνουν το δρόμο προς την παραλία κάποιο βράδυ του καλοκαιριού από το Μάιο μέχρι το τέλος Αυγούστου.

Στη ζεστή αμμουδιά, ανοίγουν ένα λάκκο και γεννάνε γύρω στα 120 αυγά, που έχουν το σχήμα και το μέγεθος μπαλάκι του πινγκ-πονγκ, και μετά τα σκεπάζουν με άμμο. Αυτή η διαδικασία κρατάει περίπου μια ώρα . Μετά από 15 μέρες η χελώνα θα ξαναεπιστρέψει στον ίδιο χώρο να γεννήσει και πάλι περίπου 120 αυγά . Αυτό μπορεί να επαναληφθεί και τρίτη και τέταρτη φορά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Έπειτα από 60 περίπου μέρες τα μικρά χελωνάκια θα βγουν από τη φωλιά τους και θα κατευθυνθούν προς τη θάλασσα που είναι το πιό φωτεινό σημείο μέσα στη νύχτα. Από τα θαλάσσια ρεύματα μεταφέρονται στο ανοικτό πέλαγος. Εκεί θα περάσουν τα πρώτα 20-30 χρόνια της ζωής τους μέχρι να ενηλικιωθούν.

Κίνδυνοι και... ελπίδες για την caretta caretta

Tα μικρά χελωνάκια από τις πρώτες στιγμές της ζωής τους αντιμετωπίζουν πολλούς κινδύνους. Τα νεογέννητα χελωνάκια είναι φωτοτακτικά, δηλαδή κινούνται προς το πιό φωτεινό σημείο . Σε μια παραλία το φωτεινότερο σημείο είναι η θάλασσα.

Αν όμως υπάρχουν έντονα τεχνητά φώτα από τη μεριά της παραλίας ( π.χ. νυχτερινά κέντρα ), τότε αποπροσανατολίζονται και κατευθύνονται προς αυτά με αποτέλεσμα να πεθάνουν από εξάντληση και αφυδάτωση.

Οι κίνδυνοι όμως δεν τελειώνουν εκεί. Υπολογίζεται ότι μόνο 1 εως 2 απ΄ αυτά που θα πέσουν στο νερό θα φτάσουν μέχρι την ενηλικίωση.Λόγω του μικρού μεγέθους τους γίνονται εύκολα λεία σε μεγάλα ψάρια και θαλασσοπούλια.

Όσο μεγαλώνουν οι χελώνες, οι κίνδυνοι μειώνονται. Όταν πλέον σχηματιστεί το σκληρό τους κέλυφος κινδυνεύουν μόνο από μεγάλα ψάρια , όπως ο καρχαρίας. Ο μεγάλος τους εχθρός όμως παραμένει ο άνθρωπος. Παρ΄ όλο που δεν αποτελεί είδος διατροφής για το λαό μας συχνά πολλές χελώνες βρίσκουν το θάνατο μπλεγμένες σε δίκτυα ή από καμάκια ασυνήδειτων ψαράδων.

Ένας άλλος μεγάλος κίνδυνος είναι η τουριστική εκμετάλλευση των παραλιών στις οποίες γεννούν οι χελώνες. Επειδή οι συγκεκριμένες παραλίες της νοτιοδυτικής Ελλάδας και Κρήτης βρίσκονται σε αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές, η διατήρηση της παραλίας χωρίς οικοδομήματα βρίσκει αντιμέτωπους τους κατοίκους των περιοχών (ειδικά στη Ζάκυνθο που βρίσκεται και ο κυριώτερος χώρος ωοτοκίας της χελώνας). Ειδικά στο παρελθόν οι αντιδράσεις συνοδεύτηκαν με πράξεις βίας και καταστροφής των φωλιών.

Ο Σύλλογος για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας (ΣΠΘΧ)

Oι αρχαίοι Έλληνες, λάτρεις της φύσης, δεν παρέλειψαν να απεικονίσουν αυτό το παράξενο ζώο στα νομίσματά τους. Αυτό το νόμισμα από την Αίγινα που χρονολογείται στα 570 π.Χ. έχει σαν συμβολό του ο Σύλλογος προστασίας της θαλάσσιας χελώνας.

Ο Σύλλογος για την Προστασία της θαλάσσιας χελώνας (ΣΠΘΧ) ιδρύθηκε το 1983 . Με την έγκριση του υπουργείου Γεωργίας και του ΥΠΕΧΩΔΕ διεξάγει εδώ και 15 χρόνια προγράμματα καταγραφής και προστασίας της αναπαραγωγικής δραστηριότητας της caretta caretta.

Tα προγράμματα αυτά διαρκούν από το Μάιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Σ΄ αυτά παίρνουν μέρος περισσότεροι από 300 φοιτητές ή επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό που μπορούν να διαθέσουν ένα μήνα από το χρόνο τους για εθελοντική εργασία. Στο διάστημα αυτό οι εθελοντές καταγράφουν τις φωλιές, τις περιφράζουν με ειδικά πλέγματα,μαρκάρουν με ειδικά ταμπελάκια τις θηλυκιές που έρχονται να γεννήσουν, φυλάνε τις παραλίες ωοτοκίας και ενημερώνουν τον κόσμο που επισκέπτεται την περιοχή. Η ενημέρωση γίνεται είτε σε ειδικούς σταθμούς (περίπτερα) ενημέρωσης, είτε με παρουσιάσεις σε ξενοδοχεία.

Κέντρο Διάσωσης θαλάσσιων χελωνών στη Γλυφάδα.
Το 1994 μετά από πολυετείς προσπάθειες ο ΣΠΘΧ ξεκίνησε σε συνεργασία με το Δήμο Γλυφάδας, το ΥΠΕΧΩΔΕ και το υπουργείο Γεωργίας τη δημιουργία του Κέντρου Διάσωσης θαλασσίων χελωνών. Το κέντρο διαθέτει εγκαταστάσεις για την περίθαλψη
τραυματισμένων χελωνών. Ο ΣΠΘΧ σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Ναυτιλίας παίρνει πληροφορίες για την ύπαρξη τραυματισμένων ή νεκρών χελωνών. Στη συνέχεια αν πρόκειται για ζωο που ακόμη ζει κανονίζεται η μεταφορά του με τον ΟΣΕ ή την Ολυμπιακή από τον χώρο που βρέθηκε στο κέντρο. Αξίζει να σημειωθεί πως η μεταφορά γίνεται δωρεάν. Με την άφιξή της στο κέντρο η χελώνα παίρνει τις πρώτες βοήθειες και παραμένει εκεί μέχρι την πλήρη θεραπεία της. Όλο αυτό το διάστημα ειδικευμένο προσωπικό από κτηνίατρους παρακολουθεί την υγεία της. Στη συνέχεια απελευθερώνεται στο φυσικό περιβάλλον της. Αξίζει να σημειωθεί πως στα 3 χρόνια που λειτουργεί το κέντρο έχουν μεταφερθεί εκεί 63 χελώνες απο τις οποίες οι 37 έχουν απελευθερωθεί. Παράλληλα ο ΣΠΘΧ οργανώνει στο κέντρο ειδικά προγράμματα ενημέρωσης δημοτικών σχολείων στα πλαίσια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.